In de jaren zeventig maakte ik voor het eerst kennis met de boeken van de filosoof en socioloog Juergen Habermas (1929), toen we de Frankfurther Schule bestudeerden. Als ik er nu zoveel jaar later op terugkijk, was 'bestuderen' een fraaie term voor 'selectief winkelen' maar soit. Waar het mij hier om gaat is dat iemand als Juergen Habermas onmogelijk niet serieus genomen kan worden.
In de Volkskrant van dit weekend een uitgebreid interview met deze filosoof over Europese integratie. Ik kan het u van harte aanbevelen. Een paar behartigenswaardige opmerkingen wil ik er hier uitlichten. Habermas merkt op dat we bij de komende verkiezingen voor het Europees parlement het rechts-nationalisme of rechts-populisme op zullen zien stomen. Dit potentieel - zegt hij - groeit echter niet als gevolg van een natuurgegeven xenofobie of kwaadsappig etnocentrisme. Zulke reacties zijn doorgaans het symptoom van politiek en economisch falen, zodat de noodzakelijke sociale zekerheid niet meer wordt geboden.
Habermas bepleit een publieke discussie op het scherpst van de snede. Die discussie mag wat hem betreft zelfs gepolariseerd verlopen, dat maakt de tegenstellingen des te helderder en de Europese kiezer is naar zijn inschatting intelligent genoeg om direct aangesproken te kunnen worden.
De eigenlijke hindernis - zegt Habermas - komt van de politieke elites, die maar niet willen zeggen wat ze nu eigenlijk met Europa willen. Ze zijn uitsluitend bezig met herverkiezing en hebben geen visie die ze hun electoraat kunnen voorleggen. En "daarbij geldt overigens dat de verantwoordelijkheid van de grote nationale kranten, die nog altijd in de media de politieke leiding hebben, niet kleiner is dan die van de politieke partijen".
Habermas is een voorstander van Europese integratie maar ziet met lede ogen gebeuren dat momenteel vooral de agenda wordt gevoerd waarin volken tegen elkaar worden opgehitst omdat verdelingsvraagstukken worden vermengd met identiteitsvraagstukken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten