zondag 19 januari 2014

Kwartet van Heiner Mueller


We mogen het van de regisseur geen muziektheater noemen, deze nieuwe voorstelling van toneelgroep Oostpool in samenwerking met Het Gelders Orkest. Wij zaten gisteravond op een tribune op het podium van de Arnhemse schouwburg terwijl de voorstellig zich afspeelde in de zaal. De handeling van dit Kwartet speelt zich af in een salon en door het toneel naar de zaal te verplaatsen kreeg je inderdaad het gevoel dat je naar een salon zat te kijken.

De door Heiner Mueller geschreven tekst is ontleend aan Les liaisons dangereuses. Een graaf en een markiezin bedrijven bij voorkeur de liefde in al haar gedaanten, met dien verstande dat ze gevoelens abject vinden. Het gaat puur om de vleselijke lust. Ze wervelen om elkaar heen en lijken niet meer buiten elkaar te kunnen. Ook figureren nog een nichtje van de markiezin en de echtgenote van de president, de jongste verovering van de graaf. De "geliefden" doen hun uiterste best de ander te krenken, aan en af te stoten en in te palmen.

De beide toneelspelers Teun Luijkx en Wendell Jaspers speelden de vier personages en wisselden ook ngo eens geregeld van sexe. Zo speelde Jaspers de markiezin, dier nichtje maar ook de graaf en Luijkxs speelde behalve de graaf ook de markiezin en de echtgenote van de president. Goed opletten dus want het werd af en toe razend ingewikkeld.

De bijdrage van Het Gelders Orkest was fantastisch. Niet alleen omdat het gewoon een zeer goed orkest is maar ook in deze setting werkte die samenwerking wonderwel. De zaal die gewoonlijk onderdak biedt aan de toeschouwers bleek een prachtige habitat voor de orkestleden die uit allerlei deuren opkwamen en weer afgingen, waarbij de afzonderlijke secties van het orkest op verschillende plaatsen in de zaal werden opgesteld.

Kester Freriks schrijft in de NRC dat de concertmeester van het HGO de verbinding tussen spelers en orkest verzorgde maar dat is mij grotendeels ontgaan. De muziekkeuze is mij in ieder geval buitengewoon goed bevallen, we kregen muziek voorgeschoteld van onder anderen Beethoven, Bach, Martinu en Debussy. Maar enige verbinding tussen muziek en tekst lag niet bepaald direct voor de hand.
Kester Freriks schreef in haar recensie ook dat het seksuele rollenspel uiteindelijk leidt tot de dood van de graaf. Laat ik nu iets heel anders gezien hebben! Als ik goed heb opgelet is de vrouw van de president door de graaf (op dat moment gespeeld door Wendell Jaspers) vergiftigd en is zij degene die sterft.

Al met al een niet zo sterke voorstelling naar mijn smaak. Wat wil Heiner Mueller hier eigenlijk mee zeggen? Dat we uiteindelijk als een stelletje sneue jaloerse bronstige dieren achter elkaar aan rennen om ons tien slagen in de rondte te neuken, onszelf wijsmakend dat we gevoelens hebben? Ik weet wel dat we heel vaak gevoelens veinzen waar het om belangen of nog ordinairder: nut of voordeel gaat. Maar om gevoelens nu helemaal weg te redeneren gaat me toch te ver.
En de verwarring over wie er nu eigenlijk dood is gegaan spreekt toch ook boekdelen. Desondanks was het een mooie en fascinerende voorstelling waarin Wendell Jaspers mij meer overtuigde dan haar tegenspeler en waar het HGO fantastisch 'acteerde'.

Geen opmerkingen: