maandag 2 februari 2015

Europa, droom of nachtmerrie


Een prachtig artikel van Geert Mak in de NRC van dit weekend waarin hij met name Duitsland en Nederland ervan beticht hun mierenmoraal aan heel Europa op te willen leggen. Het gaat om het verschil tussen hard werken om voor slechtere tijden iets opzij te leggen en de dag plukken zonder zorgen om de dag van morgen.

Der Grieken hebben voor Syriza gestemd. Daar moeten we blij om zin, ze hadden ook op de Gouden Dageraad kunnen stemmen. Dat is ook wel gebeurd maar de meeste Grieken kozen voor Tsipras. En dat was behalve voorspelbaar ook heel begrijpelijk.

Syriza wil (gedeeltelijke) kwijtschelding van de schulden en weigert in overleg te treden met de Troika (EU, ECB en IMF) over een sanering van de staatsfinanciƫn. Geert Mak wijst er terecht op dat de Duitsers kennelijk vergeten zijn dat hen in 1953 ruim 110 miljard DM werden kwijtgescholden. Aanzienlijk meer dan waar de Grieken nu om vragen.

Ja, maar die 240 miljard Euro is van de Europese belastingbetaler. Het is toch immoreel wanneer dat niet terugbetaald zou worden, roepen de Noordelijke landen in koor. Gelijk hebben ze natuurlijk maar we moeten ook naar de actuele situatie in de EU-lidstaten kijken en dan ontkomen we er niet aan ons af te vragen of het wenselijk en moreel aanvaardbaar is wanneer 25 tot 50% van de opgroeiende jeugd geen werk kan vinden. En dat is het geval in landen als Spanje en Griekenland.

En vergeet niet, zo roepen wij in koor, als je zulke landen hun schuilden kwijtscheldt, zullen ze hun huishouding nooit saneren en hervormen. Ook dat is waar, althans het is een reĆ«el risico. Toch vind ik dat we die landen een eind tegemoet moeten komen en gedeeltelijke kwijtschelding is een alleszins aanvaardbare stap in dat proces. Mits die stap gepaard gaat aan een drastische belastinghervorming in Griekenland met keiharde invorderings- en terughaaloperaties. Want het zijn  niet de gewone Griekse burgers maar de heersende elites die het land kaalgeplukt en leeggezogen hebben, die inmiddels hun bijeengestolen vermogens veilig in het buitenland hebben geparkeerd en het land naar de afgrond hebben geleid. Dat is pas echt onverteerbaar en morel onaanvaardbaar.

Ondertussen zien we natuurlijk uiterst interessante en ongewisse processen de kop opsteken in het Europese project. In de zuidelijke landen lijkt de nadruk te liggen op 'linkse' oplossingsrichtingen terwijl in de noordelijke landen vooral de 'rechtse' routes de meeste stemmen lijken te vergaren. Dat hoeft niet per definitie tot een scheiding der geesten te leiden maar het risico is wel aanwezig.

In de zuidelijke staten (Syriza in Griekenland, Podemos in Spanje) lijkt het gevoel te overheersen dat de succesvolle rijke lidstaten uit het noorden hun onwrikbare eisen op willen dringen aan de medebewoners van het Europese huis en zich vooral druk maken om ongewenste indringers van buitenaf. In de noordelijke staten worden de zuidelijke buren vooral als parasieten en profiteurs beschouwd. Als er onvoldoende wil is om elkaar te ontmoeten en toch samen verder te gaan op de weg van Europese integratie, zal het Europese project sneuvelen. Het zou dramatisch zijn, niet in de laatste plaats omdat vooral Poetin daar garen bij zou spinnen.




Geen opmerkingen: