vrijdag 9 september 2016

Die neuen Deutschen


Zo luidt de titel van het door Herfried en Marina Muenkler geschreven boek over Duitsland na de vluchtelingencrisis. Herfried Muenkler is als politicoloog verbonden aan de Humboldt Universiteit in Berlijn en zijn echtgenote Marina Muenkler is hoogleraar literatuurwetenschap aan de Technische Universiteit in Dresden.

In hun boek proberen zij Duitsland en de Duitsers te analyseren nadat honderdduizenden asielzoekers hun heil in de Bondsrepubliek zochten. Kernthema is dat niet alleen de asielzoekers zich zullen moeten aanpassen aan hun nieuwe omgeving maar dat ook de autochtone Duitsers zullen moeten veranderen.

Zij stellen vast dat het debat in Duitsland enorm verhit en bijna giftig is geworden. De deelnemers aan het debat lijken iedere schaamte te hebben afgelegd in hun kritiek maar nergens wordt echt en serieus over het aanpakken en oplossen van problemen gesproken. Dat die problemen er zijn kan natuurlijk door niemand ontkend worden en in zijn algemeenheid kan men stellen dat de Duitse samenleving - regering, instituties en burgers - de met de vluchtelingenstroom gepaard gaande problematiek niet voldoende heeft onderkend.

Inmiddels is in Duitsland een tweedeling ontstaan tussen mensen die Duitsland willen afschermen van de buitenwereld  en degenen die zien dat Duitsland alleen al vanwege zijn demografie immigratie nodig heeft. Onnodig te zeggen dat de Muenklers tot de tweede categorie behoren. Zij hopen dat de Duitsers gaan inzien dat ze immigranten nodig hebben voor hun economie én voor de houdbaarheid van de sociale voorzieningen. Zij wijzen erop dat het Ruhrgebied groot is geworden dankzij immigratie, dat na de Tweede Wereldoorlog de Vertriebenen naar Duitsland kwamen, gevolgd door de gastarbeiders en na de val van de muur kwamen de Oost Europeanen naar Duitsland.

Ofschoon de Muenklers erkennen dat de islam een hindernis is bij immigratie, willen ze niet de nadruk leggen op dat aspect. Liever concentreren zij zich op concrete problemen. Herfried Muenkler: het is het effectiefst om de mensen met praktische maatregelen in de richting te bewegen van onze vrije samenleving, waarin men er zijn eigen, persoonlijke geloofsbeleving op na kan houden".


Uitgangspunt voor hun benadering is de karakterisering van de nieuwe Duitser en zij noemen vijf kenmerken die typerend voor die nieuwe Duitser zijn:

  • de bereidheid hebben om door werk te zorgen voor jezelf en je gezin
  • de mogelijkheid krijgen vooruitgang te boeken en op te klimmen in je werk
  • de overtuiging hebben dat in deze individualistische samenleving iedereen voor zich besluit wat zijn geloof is
  • de samenlevingsvorm die je verkiest is een persoonlijke vrje keuze die niet wordt bepaald door familie
  • de Grondwet is voor iedereen het anker voor zijn Duitse identiteit.

In Duitsland doen zich natuurlijk dezelfde problemen voor als hier ten lande. Er is nooit serieus vorm en inhoud gegeven aan integratiebeleid waarbij het spreken van de landstaal een eerste vereiste is. Dat zou wat mij betreft het eerste van zes kenmerken moeten zijn. En dat de islam een belemmering kan vormen bij een echte en serieuze integratie is natuurlijk behalve evident ook vooral zorgelijk. Maar een debat zonder hijgerige one-liners en gehypte vooroordelen is natuurlijk een verademing.

Bron: NRC 8 sep 2016

Geen opmerkingen: