Basis inkomen een geboorterecht

In een interessant artikel in The Guardian van enkele dagen geleden gaat de Britse antropoloog Jason Hickel - verbonden aan de London School of Economics - uitgebreid in op het basisinkomen. Het basisinkomen is niet zo maar een ideetje van linkse economen maar heeft al een lange geschiedenis achter de rug.

Begin dertiende eeuw moest de zogeheten Magna Carta de lage adel beschermen tegen de willekeur van monarchen. In 1217 werd daar de Forest Act aan toegevoegd die de gewone burgers recht op gemeenschappelijk land gaf. De achterliggende gedachte was dat niemand afgesloten mocht worden van de bronnen voor levensonderhoud.

Lang duurde dat niet toen begin vijftiende eeuw de lage adel de zogeheten enclosure movement startte, waarbij zij zich miljoenen hectares land toe-eigende. De gewone lui bleef niets anders over dan zichzelf te verhuren om tegen het laagst denkbare loon op de landerijen van de adel te werken. Deze beweging beperkte zich overigens niet tot Engeland. Nu zijn we een industriële revolutie en nog een heleboel andere meer en minder verschrikkelijke ontwikkelingen verder en zien we dat arbeid steeds meer bedreigd wordt door robotisering en automatisering.

Voor steeds meer mensen, organisaties en overheden wordt het begrip 'basisinkomen' steeds concreter. De eerste die dit begrip introduceerde was Thomas Paine, in zijn pamflet Agrarian Justice uit 1797: "the earth, in its natural, uncultivated state was, and ever would have continued to be, the common property of the human race". Dat slechts fortuinlijke enkelingen zich het gemeenschappelijk land hadden toegeeigend en als enigen profiteerden van de opbrengst daarvan was in strijd met het meest basale rechtsbeginsel, aldus Paine.

Hij stelde voor dat landeigenaren belasting zouden betalen over de opbrengsten van hun land en die belastingopbrengsten dienden te worden gebruikt voor een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen. Paine: dit is gerechtigheid, geen liefdadigheid! Natuurlijk kleven er risico's aan, schrijft Hickel, bijvoorbeeld dat het het nationalisme dat nu overal de kop opsteekt zal stimuleren. Maar dat probleem is te verhelpen door het basisinkomen tot een universeel recht te bestempelen. "The earth's natural bounty belongs to all, as Paine pointed out. If the commons know no border, why shopuld a commons-linked income? Indeed, why should people in resource-rich nations get more than their neighbours in resource-poor ones?"

En hij sluit zijn artikel als volgt af: "A basic income might defeat the scarcity mindset that has seeped so deep into our culture, freeing us from the imperatives of competition and allowing us to be more open and generous people".

Wilt u het hele artikelen lezen? Basic income by Jason Hickel