Een zwart gat verzwelgt een neutronenster!

 

Astrofysici hebben voor het eerst gemeten hoe een neutronenster opgeslokt wordt door een zwart gat. Dat is mogelijk geworden met de ontwikkeling van zwaartekrachtgolfdetectoren. Daar zijn er twee van in de wereld: Ligo en Virgo. Op de illustratie hierboven is weergegeven hoe zoiets eruit ziet. De illustratie is gemaakt door Carl Knox, Ozgrav - Swinburne University.

Dan denk je, hoe knap is dat, zoiets te meten. Maar het wordt nog veel gekker, want het signaal was subtieler dan de stijging van het wateroppervlak in het IJsselmeer wanneer je daar één enkel druppeltje water in deponeert! Probeer je dat eens voor te stellen.

De gemeten botsingen vonden diep in de kosmos plaats. De golven deden er respectievelijk 900 miljoen en een miljard jaar over om de aarde te bereiken. Wilt u meer weten, lees dan het hele artikel in de Volkskrant.

Waarom Frankrijk er terecht uit vloog

 

Wat een heerlijke wedstrijd, Frankrijk tegen Zwitserland. Ook ik, ofschoon niet onder de indruk van Frankrijk tot nog toe, gaf weinig voor de kansen van de Zwitsers. Ze zouden niet opgewassen zijn tegen de klasse van de Fransen. Maar Les Bleus deden het rustig aan, ze ontwikkelden nauwelijks pressie en als ze eens naar voren drongen hadden de Zwitsers daar geen problemen mee. Dat zij vervolgens een voorsprong namen verraste eigenlijk in het geheel niet. Als de Zwitsers dan de kans krijgen de wedstrijd op slot te gooien, missen ze een penalty waarna de Fransen het spelbeeld met twee fraaie goals van Benzema om weten te keren. En als even later Pogba met een magistrale trap in de rechterbovenhoek van het doel de 3-1 aan laat tekenen, lijkt het doek gevallen.

Maar dan gebeurt er iets wat bepalend zal zijn voor het verdere verloop. Pogba lijkt in eerste instantie zijn feestje in bescheidenheid te vieren maar straalt dan plotseling een ongelooflijk hautaine houding uit waarmee hij tegen zijn ploegmaten lijkt te zeggen: "aan de kant, prutsers, ik moet het weer doen, zonder mij zijn jullie nergens". De arrogantie die hij op dat moment uitstraalde, gecombineerd met de totale afwezigheid van iets wat op spelvreugde duidt, die arrogantie moest afgestraft worden.

Er kwamen kansen over en weer maar het waren vooral de Zwitsers die overtuigden, ze hadden totaal geen angst of schroom tegen de ogenschijnlijk ongenaakbare Fransen. In een heerlijke strafschoppenreeks stopte de Zwitserse goalie, uitstekend op dreef, de laatste penalty van Mbappé. Frankrijk vloog eruit omdat ze zich nooit konden voorstellen dat ze van die Zwitsers zouden verliezen. Hoogmoed komt voor de val. Ik vond het prachtig. De ervaring leert dat de Zwitsers hun hoogtepunt hiermee wel bereikt hebben en het ligt niet voor de hand dat ze deze stunt tegen de Spanjaarden kunnen herhalen.

Het meest pijnlijke van dit alles: wat steekt Oranje armetierig af vergeleken bij al die andere teams (nou goed, met uitzondering van de Turken dan)

Het wad verveelt nooit

We zijn hier vaker geweest en je hebt altijd de wind tegen maar ook de zekerheid dat je op de terugweg vliegt. Een prachtige, heldere dag. Je passeert wel vier dijken voordat je eindelijk de laatste beklimt voor dat altijd weer fascinerende en geestverruimende zicht op het wad, de eilanden, de horizon. Schiermonnikoog, Rottumerplaat en  Borkum zijn ter hoogte van de Noordkaap goed zichtbaar. Maar voor we hier aankwamen brachten we een hernieuwd bezoek aan het prachtige Romaanse kerkje in Oosternieland. Onderweg zagen we de bereklauw uit zijn schulp kruipen, gelukkig werd ik er op tijd op geattendeerd. Je keek te ver schreef Marjoleine de Vos en dat geldt zeker voor mij, de blik altijd op de horizon gericht.

Ach, wat is het hier wonderschoon en het verveelt nooit. Het licht is hier lichter dan waar ook, zelfs de industriële objecten lijken hier naadloos in het landschap te passen. Alles laat zich haarscherp aftekenen tegen de verte, de blauwe lucht. De kleur groen kom je hier in alle denkbare schakeringen tegen, het geel van het koren lijkt als door van Gogh geschilderd en zowaar zien we een enkel geel veld vol koolzaad. Deze strook land en zee is van de vogels, wij worden hier gedoogd als fietsers, een enkele automobilist weet zich niet te gedragen. Het is de achteloosheid die ons vaak parten speelt.
Voor de rest moet u het doen met wat foto's. Wilt u de hele fotoreportage zien, klik dan hier.

Amsterdamse School en vis, hangende keukens en Peter Durieux

 

Op een steenworp van het treurige Delfzijl (Delfs Ziel heette het heel vroeger, maar die ziel is ooit eens verdwenen om nooit meer weer te keren) ligt Appingedam. Een groter contrast dan tussen Delfzijl en Appingedam is nauwelijks denkbaar. Schreef ik nog dat het wijkje met Amsterdamse School woningen in Delfzijl het best verteerbaar was, denk maar niet dat dat de stad uniek maakt. In heel Noord Oost Groningen vind je in alle stadjes en dorpen woningen en woninkjes in de stijl van de Amsterdamse School. Zo ook in Appingedam waar de Amsterdamse School veel pregnanter en vooral ook veel fraaier aanwezig is. Voor we zover waren keerden we eerst nog even terug naar Onderdendam aan het Boterdiep waar een prachtige kerk van architect Albert Wiersma staat, gebouwd in 1932, geheel in de stijl van de Amsterdamse School, sober maar markant van buiten, licht en opmerkelijk van binnen met een indrukwekkend paraboolgewelf. De architectonische bijzonderheden zijn tot op detailniveau terug te vinden. Kijk naar de prachtige glas in lood ramen, de deuren en het interieur, kijk ook naar de kleurstelling, geen detail ontging de architect. Je vindt deze kenmerken ook terug in de woningen die in deze stijl gebouwd werden. En de Groningers toonden aan gevoel voor smaak te hebben. Overal in de provincie vind je deze bouwstijl terug.

In Appingedam was al evenzeer veel te genieten. We begonnen in de Nicolaikerk, waarvan de toren in de steigers stond, de enige driehallenkerk in de provincie, misschien wel de enige in Nederland. Wonderlijk dat er voor zulke relatief kleine geloofsgemeenschappen zulke grote kerken werden gebouwd en nog wonderlijker dat daarvoor financiering werd gevonden. Van de plaatselijke bevolking moest men het niet hebben, die was door de bank genomen toch te armlastig. Mijn gesprekspartner, een lokale vrijwilliger, wist mij te melden dat er bij de bouw van zo een kerk heel wat werklieden moesten zijn omgekomen. Valbescherming  bestond niet en veilig werken stond niet hoog op het prioriteitenlijstje. Qatar avant la lettre.

Veel Middeleeuwse gebouwen, meer nog uit de zeventiende eeuw en ook hier een complete wijk met heel veel Amsterdamse School. En niet te vergeten de 'hangende keukens' die vanwege de beperkte ruimte aan de voormalige pakhuizen werden geplakt, hangend boven het Damsterdiep. 

Denkend aan Appingedam, schoten mij altijd aardappels en rechte kanalen te binnen maar dat blijkt een merkwaardig vooroordeel en misverstand. Appingedam, ook al klinkt het er niet naar, is een pareltje in Noord Oost Groningen. Wij sloten met dodelijk vermoeide voeten deze stadswandeling af met een bezoek aan het verrassende Museum Mohlman waar in een kapitale boerderij een enorme verzameling realistische kunst is ondergebracht, onder andere door en van de schilder Mohlman zelf. Wij genoten het meest van Peter Durieux, van wie we zelf een waanzinnig mooie potloodtekening hebben. Ik ken geen schilder die zo geraffineerd zo gedetailleerd en fijnzinnig tot op het kleinste detail schildert, in acryl, op doek en paneel.

Wij sloten de dag af met een werkelijk voortreffelijke vismaaltijd in Restaurant Landman in Termunten. Wilt u heerlijk en tegen een verrassend lage prijs voortreffelijke vis eten, reserveer dan bij Landman, het is niet mijn gewoonte hier reclame te maken maar soms ontkom je er niet aan. Nog een laatste blik op de Dollard en de Eemsmond, weer een dag voorbij.

Doodstil in een andere wereld

 

Een fietstocht van bijna 80 kilometer bracht ons behalve een pijnlijk achterwerk in plaatsjes als Eppenhuizen, Zandeweer en Doodstil (dat was het er ook), In Rottum en Stitswerd, het pittoreske, aan het Boterdiep gelegen lommerrijke Onderdendam en het zeer fraaie Usquert (met werkelijk schitterende kapitale villa's en een door Berlage gebouwd gemeentehuis dat, o schande, niet meer in gebruik is en nu staat te verloederen), in Groot en Klein Wetsinge, Sauwerd en Bedum met de imposante scheve toren van de prachtige maar helaas niet geopende Walfriduskerk, in Westerweitwerd en Huizinge.

Grote delen van de tocht voerden ons over smalle betonpaden dwars door de Groningse weilanden, een genot om zo te fietsen, doodstil inderdaad met veel bloemenpracht en vogels, we zagen valkjes en buizerds, een kiekendief en talloze vogels die we niet thuis konden brengen. Heerlijk zulke tochten en we weten nu al dat we hier terug zullen keren. De mensen die dit Groningse land afwijzen omdat het saai zou zijn hebben ongelijk. Maar wij doen daar ons voordeel mee, nergens is het stiller dan juist hier, zolang je de hoofdwegen maar mijdt.

De vlucht uit Delfzijl

 

Hoe geruststellend is het te weten dat de de provincie Groningen zo fraai is. We maakten ons dan ook totaal geen zorgen na het debacle in Delfzijl. We besloten het gebied rond de Dollard eens wat beter te verkennen en ach, ach, hoe heerlijk en prachtig is het daar! We kwamen door plaatsjes en gehuchten waar we nog nooit van gehoord hadden, zoals Weiwerd en Nieuwe Statenzijl, Hongerige wolf en Kostverloren en Drieborg en door plaatsen die ik me vaag nog herinner van de blinde topografische kaarten zoals Bad Nieuweschans en Oudeschans.

Maar eerst betraden we, voor het eerst sinds anderhalf jaar, weer eens een etablissement voor een visrijke lunch, in Termunterzijl dit keer. We bezochten het verdwenen  dorpje Oterdun, vlak na Weiwerd. Er zijn nog wat graven en een kunststof replica van een bronzen beeld dat helaas gestolen werd. Nieuwe Statenzijl is onvergetelijk vanwege de panoramische uitzichten over de Dollard en vanwege de schitterende vogelkijkhut, de kiekkaaste. En wie komt er op het idee om zijn woonplaats Hongerige wolf te noemen? En het vlakbij gelegen Kostverloren ligt heel intiem tussen twee wegen geklemd, wat schamele huisjes maar wel omgeven door bomen, een lommerrijke plaats, of plaats... meer dan een gehucht is het niet. 

Bad Nieuweschans is een oud vestingstadje en helaas werden de grachtjes gedempt en van de stadsmuren is niets meer over. Maar die paar straten die nog wel over zijn, ach wat zijn ze fraai en lieflijk! Net als het verderop gelegen Oudeschans, groener en rustiger bestaat er niet, prachtige huisjes en nog fraaiere tuinen. Je kunt er een wandeling over de voormalige stadsmuren maken, dat wil zeggen, de muren zijn er niet meer maar de contouren nog wel.

Delfzijl: diepe, diepe droefenis

Voor de verkiezing van de lelijkste stad in Nederland hoeft men geen wedstrijd uit te schrijven. Welke criteria men ook zou aanleggen, Delfzijl zou met vlag en wimpel winnen. Mocht u na deze post een onbedwingbare neiging hebben Delfzijl dan toch eens te bezoeken, ga dan niet alleen. Zorg dat u iemand bij u heeft die u uit een depressie kan trekken. Zeg niet dat u niet gewaarschuwd was.

Wij hadden, hoe vermetel, twee stadswandelingen in Delfzijl uitgezocht. We begonnen aan een cultuurhistorische wandeling, die begon bij een folly van Coop Himmelb(l)au, een vermaard deconstructivistisch architectenbureau dat we in Nederland leerden kennen van de dakconstructie van het Groninger museum. Het zou het enige object speciaal ontworpen voor een publieke buitenruimte van dit bureau in Europa zijn. Ik vrees toch dat de gemiddelde Delfzijlenaar denkt: is het echt waar? Heeft het stadsbestuur hier geld voor uitgetrokken?

En dan hebben we net het enige hotel dat hier ten lande in zee werd gebouwd gepasseerd. Ik weet niet welke architect dit gebouw heeft ontworpen maar het is werkelijk het absolute toppunt van afschuwelijkheid. Deze architect moet zich echt heel erg diep schamen. Maar kom, we doen niet moeilijk en zetten onze wandeling voort maar het wordt alleen maar erger. Eigenlijk is het ronduit gênant dat het gemeentebestuur deze folder Cultural Historic Walk (wij hebben toevallig de Engelstalige versie) het licht heeft doen schijnen. De gebouwen waarbij we stil blijven staan zijn meer dan lelijk, zonder uitzondering slecht tot zeer slecht onderhouden en soms zelfs rijp voor de sloop. Ik zie de wanhopige blikken in de ogen van de buitenlandse toerist die aan deze ellende begonnen is. En ik heb diepe bewondering voor de Delfzijlse bevolking die zich temidden van zo ontstellend veel diepe droefenis weet te handhaven.

We onderbreken deze wandeling en gaan verder met de wandeling die ons door Oud-West van Delfzijl voert waar veel woningen in de stijl van de Amsterdamse school zijn opgetrokken. Mocht u ooit in Delfzijl verzeild raken, ga dan naar deze buurt want die is echt mooi en de moeite waard. Maar beperk u daartoe, als u noodgedwongen andere buurten moet doorkruisen, zet dan uw oogkleppen op. Overigens, veel huizen in deze Amsterdamse School-stijl zijn er ook niet best aan toe, slecht onderhouden en soms zelfs in ronduit deplorabele staat. Maar er zitten ook pareltjes tussen, die beslist de moeite waard zijn.

U dacht dat u met Almelo het dieptepunt van stedelijk schoon al had gezien? Dan bent u nog niet in Delfzijl geweest! Ik weet het, stadsbesturen zijn armlastig maar het stadsbestuur van Delfzijl heeft zichzelf een brevet van onvoorstelbaar onvermogen uitgereikt. Zelfs de recente pogingen tot stadsverfraaiing zijn volledig mislukt. Met Dante zou ik willen zeggen: laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt! Mijn god, wat een onvoorstelbare droefenis is dit Delfzijl!

Groningen en wat er boven gaat

 

Wij zijn weer eens in ons geliefde Groningen, met Friesland een van de mooiere provincies van ons land. Hoewel...er zijn genoeg mensen die het vlakke land vooral als saai ervaren. Maar dat is een misverstand. Wij verblijven in een klein dorp niet ver van Delfzijl, Zeerijp. Vlakbij Loppersum, dus we zitten midden in het aardbevingsgebied. Wat vooral en overal opvalt hier, dat zijn de vaak prachtige huizen en huisjes, veelal in rode baksteen. Niet alleen kolossale boerderijen of statige villa's, er zijn ook talloze heel ingetogen (arbeiders)huisjes te bewonderen. Komend vanaf het vlakke en winderige land, zijn de dorpjes en terpen steevast boomrijk met veel schaduw. Dat geeft zulke plaatsjes eerst en vooral een heel intieme sfeer.

Wij kwamen vandaag al fietsend door 't Zand, Zijldijk, Garsthuizen, Startenhuizen, Winneweer, Westeremden (waar Henk Helmantel zijn onnavolgbaar mooie schilderijen vervaardigt), Loppersum en Eenum. Geef het toe, met uitzondering van Loppersum had u ook nog nooit van deze dorpjes gehoord. In vrijwel alle dorpen en dorpjes zijn prachtige kerken en kerkjes te bewonderen, veelal opgetrokken in rode baksteen.

Ja, zelfs voor een doorgewinterde atheïst als ondergetekende, hebben die kerken en kerkjes telkens weer een magnetiserende werking. De spreuken aan de wanden van de kerk en op de grafzerken laten een steile en straffe geloofsbelijdenis zien maar tegelijkertijd zijn die kerkjes parels in het landschap, veelal op een terp gebouwd in tijden dat de Waddenzee veel dieper het land in kwam dan nu nog mogelijk is. We hebben nog veel te bekijken in de komende dagen. De weersvooruitzichten zijn gunstig.

Ger Koopmans numero zoveel in een eindeloze reeks!

 

De provincie Limburg betaalde 3,5 ton subsidie aan twee bedrijven en een stichting van Erol Öztan en nog eens 3,5 ton aan vijf andere bedrijven van dezelfde Öztan. Ook ging er nog eens 4,5 miljoen subsidie naar Digital DeConstruction, weer een andere onderneming van dezelfde Öztan, die voor hetzelfde project ook nog eens een lening van anderhalve ton van de provincie ontving. Dan is er ook nog een stichting CityLiv die bijna 130 duizend euro subsidie ontvangt. Enige bestuurder van de stichting? U raadt het al: Öztan 

Nu is daar op zich allemaal niets mis mee, die meneer Öztan is een bezige bij die kennelijk goed aan de weg timmert. Maar er ontstaat een iets ander beeld wanneer we lezen dat deze Erol Öztan de voormalige partner is van CDA-politicus in Limburg, Ger Koopmans. Jawel, de ex-gedeputeerde die onlangs opstapte in het door mede-CDA-er Herman Vrehen ontketende schandaal.

Koopmans bereidde als gedeputeerde de besluitvorming over de subsidies en leningen voor en nam zelfs deel aan de stemmingen hierover. Een deel van de geldstromen richting Öztan kwam op gang nadat Koopmans IBA Parkstad in zijn portefeuille kreeg. IBA Parkstad verstrekte leningen en subsidies aan Öztan. Koopmans verstrekte de zeer forse subsidie aan Digital DedConstruction, nadat zijn voorganger Daan Prevoo de subsidieaanvraag had afgewezen omdat een onderbouwing ontbrak en het resultaat twijfelachtig was.

Dit alles lees ik in de NRC van dit weekend. Ik sta nergens meer van te kijken. Maar één ding staat voor mij vast: Limburgse CDA-ers zijn tot op het bot corrupt en volstrekt onbetrouwbaar. Zolang die betonrot niet definitief wordt opgeruimd, komt het nooit meer goed in Limburg.

Hoewel...

 

Als de Duisters de komende wedstrijden net zo spelen als tegen de Portugezen (o, wat heerlijk dat die vervelende arrogante Portugezen op hun nummer werden gezet!) dan gaat Italië het in een finale tegen Duitsland nog heel erg lastig krijgen. Veruit de beste wedstrijd tot nog toe met een prachtige uitslag!

Italië gaat het EK winnen

 

Zo, vandaag gaan we het eens over voetbal hebben. Ik kijk niet alle wedstrijden maar volg het zo veel mogelijk. Van alle teams die ik tot nog toe heb zien spelen bevallen de Italianen mij het beste, met afstand. En wat is hun belangrijkste eigenschap? Speelvreugde!

En juist die speelvreugde ontbrak volledig bij de Fransen. De klasse straalt er van af in dat team maar ze lijken er geen plezier in te hebben. Zo'n Dogba is een fantastische voetballer maar op mij maakt hij een uiterst hautaine en arrogante indruk. Daar houd ik niet van. De Franse keeper is wel een van de beste doelmannen van dit moment, hij is bijna onklopbaar. Het spel van de Engelsen viel me beslist niet tegen maar er zit te weinig intelligentie en creativiteit in hun spel. Ook komen ze maar moeilijk tot scoren. De Portugezen kunnen natuurlijk heel ver komen, ze hebben immers Ronaldo, een etter van een vent maar wat kan hij voetballen! Wat mij betreft zijn er drie redenen waarom de Portugezen niet mogen winnen: het nare karakter van Ronaldo, de gemeenste speler ter wereld Pepe en het feit dat die Portugezen aanstellers zijn en beter in tutu en spitzen een stervende zwaan kunnen uitbeelden dan dat ze kunnen voetballen.

De Duitsers dan? We weten het, je moet ze nooit onderschatten maar in het team dat ik tegen de Fransen zag spelen zat geen intelligentie, geen creativiteit en ze kwamen niet eens in de buurt van de Franse goalie. Misschien dan toch de Belgen? Het was nogal schokkend hoe gemakkelijk ze omver werden gelopen door de Denen, toch niet bepaald een wonderteam. Ze hadden de Bruyne nodig om met een assist en een goal het tij te keren. Wie een slechte wedstrijd wint, doet het goed natuurlijk. En  nu het Belgische team weer compleet is, kunnen ze inderdaad ver komen.

Kortom, ik houd het voorlopig op een finale tussen Italië en België en dan gaan de Italianen winnen omdat ze fantastisch kunnen voetballen en omdat ze spelvreugde laten zien. Lijkt u dit een plausibele analyse? Waar Nederland is gebleven? Ik weet het niet, tegen de Oostenrijkers kwamen ze defensief geen moment in gevaar. Maar de houten klaas Weghorst hoort wat mij betreft niet in dit team thuis, al was het maar omdat hij niet hard kan of wil lopen. En gisteren was Depay hopeloos uit vorm. Waarom staat Donyell Malen niet in de basis? Een speler met snelheid en vooral, daar heb je het weer, spelvreugde en intelligent creatief voetbal. En kijk eens naar zijn chemie met Dumfries. Nee, ik zie dit elftal niet ver komen, tenzij de bondscoach Donyell Malen opstelt.

American Utopia

 

Spike Lee (1957) is een Amerikaans filmmaker van laten we zeggen sociaal bewogen  films en documentaires. Dat racisme een van zijn thema's is zal niemand verbazen, Spike Lee is zelf zwart. Een van zijn meer recente films is een filmisch verslag van een voorstelling van David Byrne en zijn orkest met als titel American Utopia. Byrne kennen we natuurlijk van de Talking Heads, een Amerikaanse band die in 1975 voor het eerst opdook en sindadien enkele baanbrekende albums het licht deed zien, zoals Talking Heads, Remain in light, Speaking in tongues en Little Creatures.

David Byrne (1952), Schot van origine, leeft en werkt al heel erg lang in de VS. Hij heeft een innemende theaterpersoonlijkheid en is ondanks zijn leeftijd (slechts twee jaar jonger dan ikzelf) nog zeer goed bij stem. In American Utopia laat Byrne ons zien dat we als volwassenen over aanzienlijk minder neurale verbindingen beschikken dan als baby's. Is dat een verbetering? Zijn de neurale verbindingen die we kwijtraken of afstoten inderdaad overbodig of minder relevant?

Deze show bestaat uit een groot aantal songs van Byrne zelf en het zijn songs waarin hij een beroep doet op de mens om gewoon zijn hersens te gebruiken. Hij vraagt zijn publiek toch vooral te gaan stemmen, hij vraagt aandacht en enthousiasme voor verscheidenheid, zijn bandleden komen uit de hele wereld, hij vraagt mensen in opstand te komen tegen racisme. In het Utopia van David Byrne hoeft maar aan een paar criteria voldaan te worden. Zo ingewikkeld is het niet, zoveel wordt er niet van ons gevraagd, perfect zal de wereld nooit worden maar het kan wel een beetje beter dan nu.

Heerlijke songs, mooie en inventieve choreografieën, ook al blijft het allemaal heel erg simpel, aanstekelijke muziek en natuurlijk is het heerlijk om de klassiekers One in a lifetime, Burning down the house en I'm on the road to nowhere mee te kunnen brullen. Wij hebben ervan genoten. Met dank aan Spike Lee.