maandag 8 augustus 2022

Een avondje Rusland met Derk Sauer: ontmoedigend en fascinerend

 

Gisteravond bij Zomergasten naar Derk Sauer gekeken. Het lag voor de hand dat deze avond over Rusland zou gaan en dat bleef ook het enige thema. Ik heb er niet minder van genoten. Sauer begon ooit als 'activist met een pen' bij KEN ML, een stroming waar ik zelf ook ooit eens tegen aan hing. Om al snel mijn belangstelling te verliezen, die mensen waren dodelijk serieus in mijn ogen en dat was precies wat ik niet nodig had in mijn jonge jaren. Sauer begon in Belfast - hij vertoonde enkele fragmenten uit de in mijn ogen mislukte film van Kenneth Branagh - en hij moest al snel vaststellen dat ook de door hem als de goede kant beschouwde Official IRA gebruik maakte van laten we zeggen op zijn minst discutabele methoden.

Dat punt kwam later expliciet terug toen Abbring hem - volkomen terecht - vroeg hoe hij zich in Rusland had kunnen ontpoppen tot een succesvol zakenman. Als hij zich voor de nodige bescherming wendde tot Chodorkovski - iemand die volgens Sauer uiteindelijk wel bloed aan zijn handen had - hoe was hijzelf daarbij dan altijd schoon gebleven? vroeg de onvolprezen Abbring hem. Even leek het alsof Sauer dat een unfaire vraag vond maar hij herpakte zich net op tijd en verklaarde dat hij zich inderdaad nooit had schuldig gemaakt aan evident laakbare feiten. Van omkoping en corruptie was hij ver weg gebleven. Ik heb geen reden om aan zijn antwoorden te twijfelen.

En zo werd het een buitengewoon interessante aflevering - even ontmoedigend als fascinerend - waarin Sauer ons prachtige filmbeelden liet zien van Russen die zich terugtrokken in hun garage, van het Baikalmeer waar vermoedelijk dronken automobilisten onder het ijs geraakten, van de oefeningen van een turnster of gymnaste waarbij je haar trainster het liefste ter plekke had willen vermoorden enzovoort. De mooiste beelden evenwel waren toch die van Jeltsin die erop rekende dat de door hemzelf naar voren geschoven Poetin hem wel even zou bellen na zijn eclatante verkiezingswinst. Maar Poetin vond het niet nodig Jeltsin terug te bellen. Deze documentaire Putin's witnesses kunt u vanavond nog bekijken op de documentairezender NPO2. Ik ga hem zeker zien! De Rus, vertelde Sauer, heeft een totaal andere verhoudingen tot het leven en de dood dan wij gewend zijn. In Rusland is alles onvoorspelbaar en mensen staan nergens van te kijken. Ze leven om hun eigen kleine dingetjes ongestoord te kunnen doen maar om de dood wensen ze zich niet te bekommeren. Ik begrijp de fascinatie van Sauer voor dat mateloze en meteloze land.

Heel irritant is het zure commentaar van Pieter Waterdrinker op TZUM/Twitter die Sauer van alles voor de voeten wierp om vervolgens doodleuk te verklaren dat hij niet aan het kijken was. Waterdrinker - ik bewonderde hem om zijn Tsjaikovskistraat 40 - is in razend tempo een vervelende huilebalk geworden, een azijnpisser en misantroop, die anderen wel heel erg gemakkelijk afserveert. Nare vent, ik ga nooit meer iets van hem lezen.

Geen opmerkingen: