Er is niets of niemand anders in de kosmos en wij zijn alleen, zegt von Trier die regelmatig aan depressies lijdt. Dat besef van alleen zijn geeft een gevoel van melancholie en dat is een gevoel dat eigenlijk onmisbaar is. Een lied dat geen melancholie bevat gaat ongemerkt aan ons voorbij, aldus Lars von Trier. En als er geen toekomst is, waarom zouden we dan het heden verdragen? Emil Cioran schreef een prachtig aforisme over dit gevoel: "Alles is overbodig. Alleen leegte zou voldoende zijn geweest"
Melancholia begint spectaculair en eindigt spectaculair, beklemmend spectaculair, dat wel. En de film tussen begin en eind is al even beklemmend en vaak ongemakkelijk, om meerdere redenen. Ik zal er hier niet over uitweiden, het is zonde en onnodig al te veel van de film prijs te geven aan wie hem nog niet zag. Een ongemakkelijke en beklemmende film dus, en er valt niets te lachen. En toch moet je deze film gaan zien, zelden zo'n indrukwekkende film gezien, die nu, enkele dagen later, nog steeds in mijn hoofd rondspookt.
Een van de eerste associaties die me te binnenschiet is Untergang des Abendlandes. De film begint met de ouverture uit Tristan und Isolde van Richard Wagner en eindigt met oorverdovende stilte. Het beeld overwegend donker, zoals ook in De Antichrist het geval was. Als geen ander slaagt von Trier erin een onheilspellende sfeer op te roepen zonder ook maar de geringste directe vingerwijzing te geven. De beelden van de zich voltrekkende natuurramp in de kosmos zijn razendknap en inderdaad buitengewoon spectaculair. Je voelt dat je naar een geschiedenis zit te kijken die de menselijke maat verre overtreft. De film begint zoals die eindigt en eindigt zoals die begint. Een passend beeldaforisme voor de uitspraak van Emil Cioran!
En als we verdwijnen zonder een spoor achter te laten, dan heeft Cioran alsnog gelijk gekregen: dan was alles overbodig en voor niets. Op termijn betekent dit dat de menselijke soort de planeet aarde zal moeten verlaten omdat deze aan de zon ten onder zal gaan. Lange tijd gedacht dat dat iets voor de verre toekomst was maar Steven Hawking geeft ons niet zo veel tijd meer: "Als we deze planeet niet snel verlaten, hebben we hem vernietigd voor we elders een nieuw onderkomen hebben gevonden".
Terug naar de film, waarvan de casting geweldig is: Kirsten Dunst, Charlotte Gainsbourg, Kiefer Sutherland en Charlotte Rampling. Ze zijn een genot om naar te kijken en zetten hun karakters volstrekt geloofwaardig neer. Opmerkelijk dat de man des huizes uiteindelijk de minste moed heeft om het onontkoombare lot te ondergaan...
U begrijpt: this film is a must see! Bezoek vooral eens de prachtige website melancholiathemovie.
http://www.cinema.nl/media/7947295/cinematv-41-lars-von-trier-over-melancholia
http://www.melancholiathemovie.com/
foto: Christian Geisnaes
1 opmerking:
Een film die wel past in de tijd dunkt me; prachtige trailer, aangrijpend.
Een reactie posten