donderdag 1 juli 2021

Massa uitstervingen

 

Een tijdje geleden alweer stond er een interessant verhaal in de National Geographic over massa uitstervingen. In de achterliggende vijfhonderd miljoen hebben zich vijf massa uitstervingen voorgedaan. 

De eerste deed zich 444 miljoen jaar geleden voor en die wordt de Ordovicium-Siluur-extinctie genoemd. De oorzaak van deze massa uitsterving was een forse temperatuurdaling, vermoedelijk als gevolg van enorme erosie van het jongste gebergte destijds op aarde, de Appalachen-bergketen in Noord Amerika. Door die erosie werd enorm veel kooldioxide uit de atmosfeer gezogen waardoor de temperatuur daalde. Door ijsvorming daalde de zeespiegel met zo'n 150 meter. Ongeveer 85 procent van alle leven op aarde werd uitgeroeid.

De tweede extinctie, de Laat-Devonische, speelde zich 383tot 359  miljoen jaar geleden af. De oorzaak dit keer was een fors dalend zuurstofgehalte in de oceanen, vermoedelijk als gevolg van vulkanisme en of een enorme algengroei. Bij deze extinctie verdween in 20 miljoen jaar tijd ongeveer 75 procent van alle leven op aarde.

De Per-Trias-extinctie was de derde uitroeiingsgolf en die deed zich 252 miljoen jaar geleden voor. De oorzaak was een enorme temperatuursverhoging als gevolg van vulkanisme en CO2 uitstoot. De gemiddelde temperatuur op aarde steeg met 14 tot 20 graden! Tegelijkertijd verdween opnieuw veel zuurstof uit de oceanen. In een tijdsbestek van 60.000 jaar stierf  96 procent van alle soorten in zee en 75 procent van al het leven op land. 

De vierde grote uitsterving voltrok zich 201 miljoen jaar geleden en die wordt de Trias-Jura-extinctie genoemd. De temperatuur op aarde steeg met 2,7 tot 6 graden als gevolg van een verviervoudiging van het CO2-gehalte in de atmosfeer. De oceanen raakten verzuurd. Tachtig procent van alle land- en zeedieren ging verloren.

De Krijt-Tertiair-extinctie was de vijfde grote uitstervingsgolf die zich 66 miljoen jaar geleden voltrok. Oorzaak was een enorme afkoeling op aarde als gevolg van een asteroïde die zich in het aardoppervlak boorde. Alle niet-vliegende dinosauriërs stierven uit, in totaal ging ruim 76 procent van alle soorten op aarde verloren.

Wij hebben dat nog niet in de gaten en een heleboel mensen willen er ook niets van weten, maar we bevinden ons momenteel aan de vooravond van de zesde massa uitsterving. Ongeveer 1 miljoen planten en dieren worden met uitsterven bedreigd. Zeer specifiek voor deze voorlopig laatste uitsterving is het enorm hoge tempo waarin deze verloopt. En ofschoon de mensheid momenteel minder CO2 in de atmosfeer pompt dan vroeger als gevolg van natuurlijke processen geschiedde, doen wij dit met zo'n enorm tempo dat daardoor het klimaat zeer snel verandert. Als we niet ingrijpen zouden we over 250 tot 540 jaar het niveau van een massa-extinctie bereiken. Gaan de klimaatsceptici het winnen? Laten we dat gebeuren?

1 opmerking:

elly zei

Interessant en het verbaast me niet. Er is een eeuwig komen en gaan. Nu hebben we een groot deel zelf in de hand vermoed ik. Maar wat is zeker? Niets toch.
Dank je wel voor het delen. Veel mensen zouden het moeten lezen maar ja. Velen stoppen liever de kop in het zand.