zaterdag 4 februari 2023

Gormley en/in Lehmbruck

 

De Duitse beeldhouwer Lehmbruck leefde van 1881 tot 1919. In Duisburg staat een naar hem genoemd museum dat is gespecialiseerd in beeldhouwkunst. Een imposant maar niet bijster fraai museum. Groot, dat wel. Het gebouw is opgetrokken in beton, klinkers en grindpanelen. De onderste etage is ronduit naargeestig en donker, koud ook. Maar ook de overige ruimtes zijn vooral donker, grauw soms. Het museum voelt bepaald niet gezellig aan. Nou hoeft dat ook niet, een museum stelt kunst ten toon, wil iets laten zien. Maar ik zou zeggen, dat vraagt om een enigszins neutrale ruimte waarin kunstwerken de kans en de ruimte krijgen zoveel mogelijk tot hun recht te komen. Dat wil in Duisburg maar niet lukken. Beelden bekijken die tegen een klinkermuur staan, mij is het een gruwel. Centraal in het museum bevindt zich een koepelachtige ruimte, groot en weids, opgetrokken in wit gestucte muren. Dat is een prachtige ruimte!

Momenteel vindt er een Gormley/Lehmbruck-tentoonstelling plaats onder de titel Calling on the body. Hadden we gekozen voor een rondleiding dan had de museummedewerkster ons vast kunnen vertellen in welke zin Gormley (1950) en Lehmbruck aan elkaar verwant waren. Nu we het zelf uit besloten te zoeken, wilde die overeenkomst ons maar niet gewaar worden. Ik werd niet bepaald gegrepen door het klassieke beeldhouwwerk van Lehmbruck en beperkte me tot Gormley, Stefan Balkenhol en de installaties van Tingely.

Stefan Balkenhol maakt monumentale beelden in hout. Hij exposeert overdekt of in de vrije natuur. Hij werkt grof, zie hoe zijn beelden, altijd mensfiguren voor zover ik weet, uit hout zijn gekapt en gesneden, het lijkt alsof ze in een fors tempo uit een blok hout werden gekapt en gesneden. Vrijwel altijd geeft hij zijn beelden vervolgens gedeeltelijk kleur en op een of andere manier slaagt hij erin zijn beelden enorm subtiel, bijna gevoelvol te doen overkomen. Prachtig werk, iedere keer weer.

Anthony Gormley is ongekend productief. Ik vermoed dat je zijn beelden overal ter wereld wel tegen kunt komen. Zijn handtekening is onmiskenbaar, En zijn beelden, gevormd naar de vorm van zijn eigen lichaam, hebben altoos een duidelijk impact op hun omgeving. Bij binnenkomst word je verwelkomd door een op de Angel of the North gelijkende persoon die zijn armen zo wijd mogelijk uitstrekt. Heel imponerend vonden we de zaal waarin op mensen lijkende figuren in de vorm van betonnen palen waren opgesteld. De constellatie deed denken aan het Holocaust-Denkmal in Berlijn. Tegelijkertijd, als je ergens midden in die groep beelden ging staan was het net alsof je het vroege ochtendlicht naar een Arabische stad in een woestijn keek. Heerlijk om zo door een ondanks de donkere grauwheid toch prachtig museum te wandelen.

 

Geen opmerkingen: