zaterdag 4 februari 2023

Melle is een zeer ondergewaardeerd schilder

 

In 1956 verwijderde museumdirecteur Willem Sandberg twee schilderijen van Melle(1908-1976)  uit een tentoonstelling in het Stedelijk in Amsterdam omdat er genitaliën op te zien waren, hetgeen schadelijk werd geacht voor adolescenten. Onvoorstelbaar, zulk een bekrompenheid. Op de een of andere manier lijkt het alsof die genitaliën Melle altijd parten hebben gespeeld. Hij schilderde, je kunt het niet ontkennen, wel heel veel fallussen, zo af en toe een vulva maar dat waren toch uitzonderingen. En zo'n fallus mocht ook rustig ejaculeren, als dat zo uitkwam. Maar je kunt op de schilderijen van Melle ook zeer geregeld vogeltjes zien schijten. Zie hoe knap het is dat Melle zo'n druppeltje vogelschijt zodanig weet te vangen dat je ziet dat de vogel dat met kracht naar buiten slingert.

 

Grote schilderijen kom je bij Melle nauwelijks tegen, hij is een typische fijnschilder. Mensen uit zijn omgeving zouden hebben verklaard dat hij zelfs penselen met twee haartjes zou gebruiken maar dat kan eigenlijk niet. Zie maar eens wat verf aan twee haartjes te krijgen, dat gaat je niet lukken. Maar het is verbluffend te zien hoe waanzinnig gedetailleerd en scherp de schilder zijn verf op het doek brengt. Hij moet een ongekend vaste hand van schilderen hebben gehad.

Een zeer geleerde psychiater, Boas, heeft zich eens over de fallussen van Melle gebogen en daarvan zei de schilder slechts dat de man de grootst mogelijke onzin uitkraamde. Zelf waagde Melle zich nooit aan een interpretatie van of toelichting op zijn schilderijen. Waarom zou hij ook? Hij was geen essayist, noch een psychiater. Zijn schilderijen zijn wonderlijke composities waarop behalve de fallus ook geregeld de vliegende vis terugkeert. En heel opvallend is dat op de meeste van zijn doeken wel een hoekje overblijft waarin hij huizen schildert. Alsof hij zeggen wil: ja, dit lijkt misschien een vreemde wereld, maar het speelt zich allemaal af tussen de muren van gewone huizen van gewone mensen.

Want vreemd lijken de voorstellingen van Melle wel, surrealistisch, met merkwaardige wezens en altijd weer vruchten die open lijken te barsten en ejaculerende fallussen. Het is alsof Melle wil zeggen: wat we ook allemaal doen of bedenken onderweg, we worden beheerst door de drang tot voortplanting, het is een soort levensdrift die van deze kleine doeken afspat, letterlijk vaak. Surrealistisch werk waarin hij Dali serieus naar de kroon steekt. Melle wordt volgens mij vaak gewoon niet begrepen en daardoor zeker ondergewaardeerd. Een prachtig schilder! Het was niet voor het eerst dat ik hem zag maar wat een genot om dit alles weer te zien.

Het museum Van Bommel van Dam (VBVD) is gevestigd in een voormalig postkantoor, een fraai gebouw en rijksmonument uit 1938. Prachtig dat daar nu een museum is gevestigd. De centrale expositiezaal bevindt zich op de begane grond en is niet al te groot. Maar wat echt doodzonde is, de ruimte bevat niet  één raam zodat alles wat er tentoongesteld wordt belicht moet worden. En daar hebben de meeste musea geen kaas van gegeten zodat je in de meeste van zulke musea zult zien dat van alle schilderijen de bovenste rand verdwijnt in een zwarte schaduw. In navolging van Museum de Fundatie, dat op haar dak een wolkachtig lichaam liet bouwen, besloot ook VBVD tot zo'n ingreep en sinds een jaar of twee staat er op het dak een vreemdsoortige uitbouw die de Duikbril is gaan heten. Die uitbouw is wat mij betreft volkomen misplaatst. Niet dat je niet iets boven op een gebouw mag zetten maar waarom herhalen wat in Zwolle al eerder werd gedaan? Maar mijn grootste bezwaar is wel dat de uitbouw een prachtig uitzicht op de binnenstad van Venlo belooft. Ik zou zeggen, ga er maar eens kijken en zie hoe prachtig die binnenstad van Venlo is. De steen geworden treurigheid, meer krijg je niet te zien. Je kunt er wel iets digitaals doen maar daarvoor moet je wel met sociale media werken en daar begin ik nooit meer aan.

Geen opmerkingen: