dinsdag 31 oktober 2023

Geographies of Solitude

 

Het was de titel van deze documentaire van Jacquelyn Mills, die ons naar de bioscoop trok. De documentaire speelt zich af rond onderzoekster Zoe Lucas, die ooit eens, veertig jaar geleden, op Sable Island terecht kwam om er nooit meer te vertrekken. Als we de film mogen geloven houdt Lucas zich daar vooral bezig met het tellen van paarden en plastic. Laat ik voorop stellen dat ik geboeid naar deze ruim honderd minuten durende documentaire heb zitten kijken om er meteen aan toe te voegen dat hij op vele fronten behoorlijk teleurstelde.

Over Lucas komen we enkel te weten dat ze het eiland nooit meer verliet, niet omdat ze een keer een ferm besluit nam maar doordat achtereenvolgende stappen in haar leven hiertoe leidden. Nu realiseert ze zich dat een heleboel andere kansen en mogelijkheden daardoor aan haar voorbijgingen. Meer komen we beslist niet over haar te weten. Opmerkelijk ook dat we Zoe Lucas in de hele film slechts één maal frontaal in beeld zien, heel kort. Anders gezegd, het was ook niet de bedoeling dat we dichter bij de persoon zouden komen.

Vragen die op je lippen branden bij iemand die ervoor koos in deze omstandigheden te leven, worden niet eens gesteld, laat staan beantwoord. Bij voorbeeld: hoe vaak wordt ze bevoorraad, verlaat ze het eiland wel eens, komen er wel eens logés, wat doet ze als ze ziek wordt, hoe bestrijdt ze de eenzaamheid, leest ze veel, wat eet ze zoal? Er wonen nog meer mensen op het eiland, heeft ze daar contact mee? Enzovoort, enzovoort. Maar we worden er niets van gewaar.


Ook over haar onderzoeks- of wetenschappelijke arbeid komen we niets te weten. Hoeveel paarden kunnen er maximaal op het eiland leven, we weten dat het er nu circa vijfhonderd zijn dus je moet eenvoudig uit kunnen rekenen wat de maximale kuddegrootte is. Doet ze werkelijk niets anders dan paarden en plastic tellen en wat is daarvan de wetenschappelijke relevantie? Ze stelt databases samen van de door haar verzamelde gegevens maar wie maken er gebruik van die databases? Worden ze gedeeld met universiteiten en onderzoeksinstituten en wat doen die daar dan mee? 

Kortom, de interviewster, Jacquelyn Mills zelf, stelde geen vragen en Lucas piekerde er niet over uit zichzelf iets te vertellen. Na deze documentaire weet ik evenveel over haar als daarvoor. Wel kregen we korte en daardoor onbegrijpelijke mededelingen over 16mm-film die werd ontwikkeld in paardenpoep en algen maar voor mij resulteerde dat enkel in beelden waar je niets van kon maken. En ook de manier waarop muziek werd gecomponeerd van geluiden van dieren werd niet toegelicht, je kon er simpelweg niets mee.

Maar ongekend prachtig waren de beelden van de nachtelijke sterrenhemel! En heel erg leuk en interessant waren de oude beelden van een bezoek dat de grote oceaanonderzoeker Jacques-Yves Cousteau ooit eens aan het eiland bracht. Niet genoeg evenwel om dit tot een geslaagd portret te maken. Ik vrees dat de maakster haar onderwerp teveel zeggenschap in de totstandkoming van deze documentaire gaf.

Geen opmerkingen: