donderdag 15 november 2012

Treurnis in Van Abbe


Voorafgaand aan de GLOW manifestatie, bracht ik een bezoek aan het van Abbemuseum in Eindhoven. Prachtig museum met labyrintische nieuwbouw, waardoor je nooit zeker weet of ju wel alle tentoonstellingsruimten hebt gezien. Ik houd van kunst en zeker ook van moderne kunst maar dit bezoek werd een enorme deceptie.

Het begon met werk van David Maljkovic, installatie-achtig werk met projectoren en afwijkende kaders maar met ondoorgrondelijke verhalen en boodschappen. Je kunt er eindeloos naar gissen maar ondertussen ziet je oog niets wat het beeld wil vasthouden. Dit soort kunst is alleen te waarderen als je allerlei verklarende tekst wilt doorploeteren (blader eens in de tientallen catalogi die je in elke museumshop aantreft en verbaas je erover hoe vaak je dan hele lappen onbegrijpelijke en oninteressante tekst aantreft) of wanneer je bereid bent diep te gaan nadenken over die paar handvatten die de kunstenaar je aanreikt. Het lukt mij niet tot een samenhangend oordeel te komen zonder daarbij op weg geholpen te zijn door anderen die de boodschap kennelijk wel begrepen: oh, bedoelt hij dat?

Dan een van de grondleggers van de Arte Poveri, een groep kunstenaars die in de jaren zeventig van de vorige eeuw uitsluitend nog gebruik wilde maken van eenvoudige, goedkope, vaak bij voorkeur in de natuur aanwezige materialen. Van Mario Merz kon ik soms nog wel genieten maar het werk van deze Gilardi deed me niets. Veel fotomateriaal van manifestaties in Italiaanse stadswijken, veel verklarende tekst in uitsluitend Italiaans, een taal die ik niet machtig ben. En voor het overige in mijn ogen sterk gedateerd werk, zeer anekdotisch van aard.

Vervolgens een megatentoonstelling van John Baldessari met video's uit de periode 1970-1977. Kennelijk was Baldessari een van de eersten die video's maakte als kunst. Ik heb een enkele video bekeken maar werd niet geboeid. Je ziet een hand met een stokje tegen twee naast elkaar geplaatste flessen slaan waar de andere hand om de zoveel seconden een beetje water in giet. Uit de bijbehorende tekst leer ik dat het hier om een video gaat waarop de kunstenaar schijnbaar zinloze handelingen verricht en waarbij hij je in de war brengt door een van de werkelijkheid afwijkende tijdsnotering: de video duurt veel korter dan op de video zelf wordt aangegeven. Maar ik denk dan dat de kunstenaar ons welgezind is door de echt saaie stukken eruit te knippen. Waarom zou ik in vredesnaam naar schijnbaar zinloze handelingen gaan staan kijken? Als ik alle opgestelde video's zou willen bekijken, dan moet ik er wel een week voor uittrekken!

Tot slot Informational Weather van Sarah van Sonsbeeck. Een installatie waarbij zeven hedendaagse politieke partijen alnaargelang hun grootte een bepaald weertype meekregen. Je ziet achter glas een groot bassin met sprinklers, lampen en lichten en afwisselend is er sprake van lichte of zwaardere nevel, van motregen of zwaardere regenval en kennelijk wordt dat geheel aangestuurd door actuele politieke of politiek gekleurde voorvallen of gebeurtenissen. Het viel me op dat de PvdA de zon kreeg toebedeeld. Betekent dat iets? Het idee is misschien aardig, maar ook hier ziet mijn oog niets waar het wat langer op zou willen focussen. Ik voel me niet uitgenodigd tot nadenken over wat de kunstenaar hier bedoelde.

W.G. Sebald schrijft in Logies in een landhuis in een verhandeling over de tekenaar Jan Peter Tripp: "kunst kan niet zonder vakmanschap". Ik ben blij als ik een autoriteit (in mijn ogen dan) als Sebald zoiets zie schrijven. Hoe het ook zij, ik kom er maar niet uit. Op de Dokumenta zag ik prachtige, tot de verbeelding sprekende installaties, waar ik bij stil bleef staan omdat het beeld intrigeerde net zoals het verhaal dat me verteld werd. En dat hoeft heus geen onmiddellijk en direct begrijpelijk verhaal te zijn. Maar de kunstenaars die nu in van Abbe bijeen zijn gebracht lijken zich helemaal niet meer te bekommeren om de verstaanbaarheid van hun werk en zoveel is zeker: vakmanschap speelt bij hen geen enkele rol.

Het werd een treurige wandeling door een architectonisch en geestelijk labyrint.

Geen opmerkingen: