woensdag 13 februari 2013

Misverstand



In de NRC van 12 februari schrijft Jan Bouwens, hoogleraar accounting aan de Universiteit van Tilburg, dat de roep om loonmatiging aan de top van het bedrijfsleven, meer specifiek het bankwezen schadelijk zou zijn voor de belastingbetaler. Zijn redenatie is dat die vijfeneenhalve ton voor van Olphen maar een schijntje is vergeleken bij zijn opdracht: voorkomen dat de belastingbetaler miljarden euro´s kwijtraakt aan SNS. Sterker nog, Bouwens gunt van Olphen wel vijf miljoen.
Het is eigenlijk te gek voor woorden dat een hoogleraar zulke aperte onzin uitkraamt. Hij legt een direct verband tussen de hoogte van iemand´s salaris en diens kans op succes bij het uitvoeren van een gecompliceerde taak. Het is hem kennelijk ontgaan dat inmiddels proefondervindelijk, 100% empirisch is komen vast te staan dat er van zulk een verband geen sprake is. U weet toch wat er met drie van de vier systeembanken is gebeurd? En hoeveel de topmannen van die banken verdienden?
Bouwens beweert in feite dat knappe koppen duur betaald moeten worden en dat derhalve duur betaalde koppen ook knap zijn.Ik kan alleen maar zeggen: wat een flutredenering voor een academisch gevormd iemand. Ik mag hopen dat hij slechts een bescheiden salaris opstrijkt.

4 opmerkingen:

Jan Bouwens zei

Beste Enno Nuy,

Ik weet niet waar u dan heeft vastgesteld dat de financiële crisis moet worden toegeschreven aan de salarissen die aan deze mensen worden uitbetaald. Zulke uitkomsten bestaan niet. Nergens zien we dat als we meer aan bank-managers betalen, we dan ook de bank eerder failliet zien gaan. Wat we zien in Nederland is dat banken door een systeemcrisis worden geraakt en dan dreigen om te vallen. Dat staat los van de salarissen. De systeemcrisis is voor een belangrijk deel buiten de Nederlandse bankmanager om ontstaan.

Het grote probleem zit eerder een niveau onder dat van de bank managers, maar zelfs die verklaring moet nog verder worden gestaafd. We zien dat traders vaak een belang hadden om te hopen dat het hun klant slecht verging.

Het gevaar is nu juist dat we de verklaring die u geeft als de waarheid aanmerken, maatregelen nemen in overeenstemming met die verklaring om dan te menen dat we het probleem hebben opgelost. Quod non!

enno nuy zei

De systeemcrisis is inderdaad niet ontstaan door de salarissen die aan de top zijn en worden betaald. Wel door onwenselijke speculaties en ongekend ingewikkelde bankproducten waarmee de resultaten binnen de financiële sector werden opgeblazen hetgeen weer ten goede kwam aan de top die haar eigen producten niet meer begreep.
Maar mij gaat het eigenlijk om twee andere zaken: in de eerste plaats hebben de duur betaalde bankmanagers in ons land niet kunnen voorkomen dat drie van de vier systeembanken door de staat gered moesten worden. In de tweede en wat mij betreft belangrijkste plaats zijn perverse inkomensverschillen (en dat zult u toch ook niet ontkennen)funest voor een gezonde publieke moraal.
Ik ben geen econoom maar wel een betrokken burger die in ieder geval zicht probeert te houden op wat er gebeurt en waarom. In dit verband heeft de documentaire Inside Job op mij grote indruk gemaakt.

Jan Bouwens zei

@Enno Nuy

Natuurlijk mag u een beroep doen op “goed burgerschap”. Ik ben het als burger met u eens.

Als wetenschapper kijk daar anders tegen aan dan u. Als de maatschappij niet langer bereid is dure managers te betalen dan is dat een feit dat vanzelf boven komt drijven op basis van economische krachten. Ik heb daar geen mening bij. De vraag die we moeten beantwoorden is: was het mogelijk geweest de crisis te voorkomen? Ja, dat was mogelijk geweest. De overheid zou enorm hebben geholpen als deze het had verboden overwaarde op het huis bij te lenen. Veel van dat geld s belegd in aandelen; dat is volkomen pervers. Tevens zou het van belang zijn geweest dat de Amerikaanse overheid NIET had besloten om alle ‘lage’ hypotheken te garanderen. De markt voor hypotheken was in de USA volkomen verpest. Het zou ook hebben geholpen als Frankfurt, Amsterdam en London onsuccesvol waren geweest in het aanwakkeren van beleidsconcurrentie ten faveure van de vorming van financiële centra. Het zou ook hebben geholpen als Basel had geëist dat 5% eigen vermogen voor een bank belachelijk is en men minstens 40% eigen vermogen moet hebben. Reinhart en Rogoff beschrijven in hun boek this time is different vrij precies dat we al 800 jaar dezelfde bubbles door maken. Kan het tegen worden gehouden? Ja als we overheden zich niet laten verleiden staatsgaranties op banken te verlenen. Heeft dit alles iets te maken met de bezoldiging van managers? Het antwoord luidt nee. Wellicht nog dit, we weten wel dat als bankmanagers veel eigen vermogen in van hun bank moesten aanhouden, ze minder risico namen en dat hun banken beter door de crisis kwamen!

enno nuy zei

Ik ben het met uw analyse eens hoor. Alleen denk ik niet dat de crisis te voorkomen was geweest. Reagan is begonnen met de grote deregulering en Clinton heeft nauwelijks voor hem ondergedaan. Het was Bush jr die va banque ging spelen door ook de laagste inkomens een eigen huis te gunnen ipv sociale woningbouw te stimuleren. En als zelfs Greenspan verklaarde heilig te geloven in een gedereguleerd kapitalisme, wie zou hem dan nog tegen willen spreken?
In uw artikel leek u te suggereren dat mensen die grote klussen moeten opknappen grote salarissen mogen/moeten verdienen en daarmee impliceert u dat je grote klussen alleen met grote salarissen kunt opknappen. Dat ben ik dan niet met u eens en ik verzet me daar ook tegen.
Nog deze week hoorde ik op RTL7 dat bestuursvoorzitters een work around hebben gevonden voor het niet kunnen innen van een bonus zolang hun instelling (in)direct afhankelijk is van staatssteun: ipv een bonus hebben ze hun vaste salaris verhoogd, tot wel 19%!
Ik vind dat diefstal maar ze komen er allemaal mee weg, of ze nu Staal of van Keulen heten.
Een bank mag in mijn ogen nooit de status van een private onderneming krijgen. Die onderneming is namelijk eigendom van de aandeelhouders. Maar een bank is eigendom van spaarders en heeft een nutsfunctie. En gevaarlijke spelletjes in je zakenbank spelen met de spaarcenten van de nutsbank, dat is ronduit crimineel.
Ik ben het met u eens dat inkomensverschillen, zelfs als ze zoals nu het geval is absurd en bizar zijn, niet de financiële crisis hebben veroorzaakt. Maar ze zijn wel een nadrukkelijk onderdeel van de mentaliteit die tot de crises van de laatste jaren hebben geleid.