Een droevig stemmend artikel in de NRC van vanavond waarin twee vriendinnen op zoek gaan naar het verleden van hun ouders en grootouders. Van de joodse vriendin is een groot deel van de familie omgekomen in de concentratiekampen van de Duitsers. Van de andere vriendin bleek de opa in de oorlog de kant van de Duitsers gekozen te hebben. De vriendinnen besloten hun geschiedenissen te ontrafelen.
Er was niets aan de hand tot de ene vriendin de andere vroeg: "Vind je het moeilijk om te erkennen dat je opa fout was?". Zo'n vraag verwacht je van iemand die niet nadenkt en in alle naïveteit een goed bedoelde maar domme vraag stelt. Voor de joodse Samson was de zaak duidelijk: de opa van haar vriendin Verhoeff was fout. Verhoeff had, zo vertelt zij, moeite met de "morele superioriteit" van haar vriendin die haar op leek te leggen hoe zij met de feiten om moest gaan. Ze had het gevoel dat het geen zin had verder te zoeken naar de achtergronden van het gedrag van haar grootvader, ze mocht het alleen nog maar veroordelen.
Op de vraag hoe het nu verder moet met de vriendschap antwoord Samson: "Ik had gehoopt de oorlog niet tussen ons in te laten komen, maar dat is misschien toch gebeurd". Verhoeff antwoordt op dezelfde vraag: "Ik had gehoopt op echte interesse in mijn verhaal. Maar die was er eigenlijk niet".
Een even onthullend als ontluisterend artikel van Ariane Kleiwegt! Ik hoop dat Anne-Marieke Samson, academisch geschoold, toch nog eens na wil denken, Zij is van mening dat het leed in de familie van haar vriendin zich voltrok in een democratie na de oorlog terwijl haar familie in een dictatuur werd uitgemoord. Maar leed en verdriet laten zich niet met elkaar vergelijken. Door goed van fout te onderscheiden als waren het digitale eenheden (eenzelfde simplificatie als: "wie niet voor mij is, is tegen mij") is geen enkele nuance meer mogelijk en dat leidt inderdaad tot misplaatste morele superioriteit.
We zijn zeventig jaar verder en niets opgeschoten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten