In een interessant artikel in de NRC van 4 januari schrijft hoogleraar vergelijkende bestuurskunde (KU Tilburg) Frank Hendriks over de invloed van peilingen op overheidsbeleid, kortweg de stemmingendemocratie genoemd. Dit artikel is mij, voor wat betreft de waarschuwing die ervan uitgaat, uit het hart gegrepen.
Aan de hand van de zorgpremie hebben we gezien wat snelle peilinkjes, een groot ochtendblad en overspannen reagerende journalisten voor elkaar kunnen krijgen: de net gevormde regering biedt haar excuses aan, de beoogde maatregel wordt ingetrokken en er wordt nieuw beleid ontwikkeld.
De vraag is nu hoe we om moeten gaan met dit soort fenomenen. In extreme vorm is het houden van peilingen dus effectiever dan het organiseren van een referendum. Het kost ook minder tijd, energie en geld. Maar zorgelijk vind ik het wel.
Hendriks wijst op Zwitserland en Duitsland als lichtende voorbeelden van overlegdemocratieën die slim om weten te gaan met de stemmingendemocratie. Helaas maakt hij niet duidelijk hoe dat dan in zijn werk gaat.
Het probleem met peilingen is dat zowel de burger als de politicus er gebruik van maakt als het uitkomt. In de kwestie van de zorgpremie bleek overduidelijk dat de beoogde maatregel mank ging aan een ontstellend gebrek aan informatie. Iedereen ging rekenen en er duikelden prompt duizelingwekkende getallen op. Toen het stof was neergedaald en het NIBUD voorrekende dat al die commotie niet op realiteitszin was gebaseerd, was de schade al niet meer te herstellen. Voordien had de regering het hoofd reeds in de schoot gelegd. Wat mij betreft bepaald geen schoolvoorbeeld van een goed functionerende democratie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten