zondag 20 januari 2013

Van der Ploeg antwoordt Sweder van Wijnbergen


Op 11 januari schreef ik een stukje naar aanleiding van het pleidooi van Sweder van Wijnbergen ten gunste van verdere bezuinigingen door de Nederlandse overheid. In de NRC van dit weekend reageert Rick van der Ploeg in een uitgebreid artikel met de stelling dat bezuinigingen op dit moment juist funest zijn.
Sweder van Wijnbergen betoogde dat staatsinvesteringen in ons land weinig zin hebben omdat ons bbp vooral een gevolg is van internationale handel, terwijl bovendien onze staatsschuld te hoog is. Van der Ploeg ontkent die argumenten niet maar is van mening dat de Europese economieën momenteel kapotbezuinigd worden. Het rente-instrument kunnen we niet meer inzetten nu de rente structureel op een ongekend laag niveau blijft staan. De euro overboord gooien zou voor ons land naar zijn mening rampzalige gevolgen hebben. En er is geen sprake van een Europese fiscale unie waarmee we onevenwichtigheden in de Eurozone kunnen gladstrijken. Het eindeloos geld pompen in failliete economieën is zinloos wanneer dat niet gepaard gaat aan schuldreductie.
En dus, stelt van der Ploeg, is economische groei het enig juiste antwoord, mits de noodzakelijke structurele hervormingen (pensioenen, banken, hypotheken, arbeidsmarkt, begrotingsdiscipline) maar worden voortgezet.
Waar dient die economische groei dan plaats te vinden? In het onderwijs, onderzoek en de openbare infrastructuur. Natuurlijk, Bouwend Nederland roept dit bij monde van Brinkman al een tijd lang maar ik betwijfel of er momenteel grote achterstanden in onze infrastructuur bestaan waar niet reeds aan gewerkt wordt. Ik kan me iets voorstellen bij het bouwen van betaalbare en duurzame woningen met name voor de minst vermogenden in ons land.
Investeren in onderzoek lijkt me zonder enige bedenking zinvol. We hebben voldoende centra voor technical and industrial competence. Denk aan Twente, Delft, Eindhoven, Oss enzovoort. Investeren in onderwijs is per definitie belangrijk en noodzakelijk maar effect wordt hier enkel op de langere termijn gesorteerd.

Waar het in al deze situaties om gaat is dat er een plan aan de maatregelen ten grondslag moet liggen. Bouwen voor leegstand hebben ze in Ierland en Spanje al gedaan, dat hoeven wij niet nog een keer over te doen. Onderzoek stimuleren is prima maar maak heldere keuzes voor welk type onderzoek. En investeren in onderwijs heeft alleen zin wanneer er een programma ligt waarin je precies kunt zien hoe het onderwijsaanbod aansluit bij de arbeidsmarkt voor de korte en (middel)lange termijn. Investeren zonder een deugdelijk plan is goed geld naar kwaad geld gooien.

Tot slot nog dat ene opmerkelijke zinnetje in het artikel van van der Ploeg: "Door nu grootscheeps te bezuinigen, wordt de recessie hoogstwaarschijnlijk versterkt". De cursivering is van mij maar waarom is van der Ploeg hier zo voorzichtig? Omdat economie geen harde wetenschap is. We weten het eenvoudig niet. Het gaat om de plausibiliteit van een redenering, een theorie. Hoe het ook zij, ik voel veel voor de redenering van van der Ploeg, mits er maar goed onderbouwde plannen met voldoende draagvlak onder de investeringen worden gelegd.

Geen opmerkingen: