Heel lang niet zo hard gelachen

De Limburgse VVD-voorzitter, ene Peter de Koning, meent dat de opvolger van Weekers uit Limburg moet komen. Ik heb in geen jaren zo hard gelachen als bij het lezen van dit bericht. Weekers is na van Rey en Offermans en nog zo wat lieden het levende bewijs van de stelling dat die Limburgers, als het erop aankomt, een bonte verzameling cliëntelisten vormen. Daar wast men elkaar de rug.
Zo'n VVD-voorzitter is het contact met de werkelijkheid helemaal kwijt. Maar dat is niet zo vreemd. Als een staatssecretaris zich niet eens realiseert dat het niet slim is om met je smoel, betaald door een vriendje - niet toevallig ook Limburger - op een billboard langs de weg in die Zuidelijke provincie te gaan staan, tja wat kun je dan van de rest verwachten?
Die Peter de Koning heeft nog nooit van deemoed of nederigheid gehoord. Maar het is wel humor, dat dan weer wel! In het dagelijks leven is deze man trouwens burgemeester van Gennep. En hoe heette zijn voorganger bij de VVD ook alweer? Juist ja, Offermans.

Volgens de Volkskrant zou Peter de Koning gezegd hebben dat een Limburger de problemen bij de Belastingdienst het beste op kan lossen. Ook zou hij vrezen dat met het vertrek van Weekers de Limburgse ingang naar Den Haag verloren gaat.
Ik weet niet welke Limburgse truukjes ICT-problemen bij de Belastingdienst kunnen oplossen. Ik herinner me nog wel dat die Limburgers er meer dan een jaar over hebben gedaan om de ICT-probleempjes in hun beide tunnels op de A76 op te lossen.
En wat die Limburgse ingang naar Den Haag betreft, da's nou precies waar het allemaal om draait. Zonder hun vriendjes ter plekke redden ze het kennelijk niet. In plaats van dit larmoyante Calimerogedrag te vertonen, deden de Limburgers er verstandiger aan nu eens kúndige bestuurders te leveren. Maar voorlopig maar even wachten, zou ik zo zeggen.

Verwarring over EU-referendum maar Baudet vangt bot

Gisteravond meldde Nieuwsuur dat het referendumvoorstel het niet zou redden, vanmiddag meldde de Volkskrant dat er een Kamermeerderheid voor het voorstel zou zijn maar de NRC meldt vanavond dat er van zo'n Kamermeerderheid helemaal geen sprake is en dat het voorstel dus verworpen is.
Zoveel te beter. Dit biedt me tevens de gelegenheid onverlaat Baudet nog eens te gispen. Tijdens zijn speech in de Tweede Kamer sprak hij onder meer de volgende woorden: "Onze bevolking staat op het punt haar zelfbeschikking te verliezen. (--) De marginalisering van ons parlement kan niet zonder expliciete toestemming van de bevolking. Bij een volgende overdracht moeten wij, het soevereine volk van Nederland, daarover geraadpleegd worden".
Wat een geuzentaal! Wij, het soevereine volk. Toegegeven, Baudet durft. Je roept gewoon dat de democratie niet functioneert, dat hoef je nergens te onderbouwen en vervolgens roep je jezelf uit tot de stem van het soevereine volk. Een praatjesmaker is het, meer niet.

Populist Baudet wint eerste slag

De zich jurist en zelfs historicus noemende Thierry Baudet probeert de besluitvorming rond Europa lam te leggen door voor iedere gedragswijziging het volk te raadplegen middels een referendum.  Baudet meent dat de democratie daarmee gemoeid is en ontpopt zich daarmee als een populist pur sang.

Tot mijn schrik is de PVV niet de enige partij die dit initiatief steunt. Er is godbetert een Kamermeerderheid voor! Minister Timmermans merkte terecht op dat het Baudet zou sieren als hij aangaf waar hij precies staat in de discussie. De PVV is daar tenminste helder over, die wil uit de EU en van de Euro af. Wat Baudet wil en waarom is volkomen vaag. Dat wil zeggen, hij wil in ieder geval de procedures frustreren en lam leggen en kennelijk wil hij net als de PVV uit de EU en van de Euro af.

Het is een misverstand en volksverlakkerij te suggereren dat het over iedere stap in het eenwordingsproces van Europa organiseren van een volksraadpleging de democratie ten goede zou komen. Wij hebben in ons land een vertegenwoordigende democratie en daarmee voorkomen wij dat de politieke besluitvorming beheerst wordt door de onderbuik.

En dat is precies wat er met een referendum gebeurt. Razend ingewikkelde processen worden teruggebracht tot een simpele vraag en daar mag het volk dan op reageren. In or out noemt Cameron dat in Engeland. Vervolgens gaan de populisten ermee aan de haal en je kunt de uitslag van zo'n referendum dan ook met grote nauwkeurigheid voorspellen.

Natuurlijk krijgt Baudet zijn zin niet, mag ik hopen. Er is toch nog voldoende gezond verstand in de Eerste Kamer? Die bereidt wetgeving voor die moet leiden tot een meer algemeen raadgevend referendum dat afgedwongen kan gaan worden als er tenminste driehonderdduizend handtekeningen voor zijn verzameld.

The rich get richer

OXFAM heeft een rapport uitgebracht onder de titel Working for the few - Political capture and economic inequality. De konklusies uit dit rapport zijn ontnuchterend. Goed voer voor wie de vooruitgangsgedachte aanhangt. Dit zijn die konklusies:

* De helft van de totale welvaart is in het bezit van één procent van de bevolking.
* Deze welvaart van die ene procent vertegenwoordigt een bedrag van USD 110 triljoen en dat is 65 maal zoveel als het bezit van de armste helft van de wereldbevolking.
* De armste helft van de wereldbevolking bezit net zoveel als de 85 rijkste mensen op aarde.
* Zeven van de tien mensen leven in landen waar de economische ongelijkheid in de laatste dertig jaar is toegenomen.
* De rijkste één procent heeft zijn aandeel in de rijkdom in 24 van de 26 landen die in dit onderzoek zijn betrokken zien toenemen.
* In de USA heeft de rijkste één procent beslag weten te leggen op 95 procent van de groei na de crisis sinds 2009 terwijl de negentig procent daaronder armer werd.

Weet u nog hoeveel mensen er nu op deze aarde leven? Zeven miljard en in 2040 zullen dat er negen miljard zijn. Niet alleen worden de rijken steeds rijker, zij zijn tevens de burgers die het meeste profiteren van economische groei, de beste toegang tot zorg en onderwijs hebben en steeds meer invloed op politieke besluitvorming weten te vergaren.

Beschaving en moraal?

Kwartet van Heiner Mueller

We mogen het van de regisseur geen muziektheater noemen, deze nieuwe voorstelling van toneelgroep Oostpool in samenwerking met Het Gelders Orkest. Wij zaten gisteravond op een tribune op het podium van de Arnhemse schouwburg terwijl de voorstellig zich afspeelde in de zaal. De handeling van dit Kwartet speelt zich af in een salon en door het toneel naar de zaal te verplaatsen kreeg je inderdaad het gevoel dat je naar een salon zat te kijken.

De door Heiner Mueller geschreven tekst is ontleend aan Les liaisons dangereuses. Een graaf en een markiezin bedrijven bij voorkeur de liefde in al haar gedaanten, met dien verstande dat ze gevoelens abject vinden. Het gaat puur om de vleselijke lust. Ze wervelen om elkaar heen en lijken niet meer buiten elkaar te kunnen. Ook figureren nog een nichtje van de markiezin en de echtgenote van de president, de jongste verovering van de graaf. De "geliefden" doen hun uiterste best de ander te krenken, aan en af te stoten en in te palmen.

De beide toneelspelers Teun Luijkx en Wendell Jaspers speelden de vier personages en wisselden ook ngo eens geregeld van sexe. Zo speelde Jaspers de markiezin, dier nichtje maar ook de graaf en Luijkxs speelde behalve de graaf ook de markiezin en de echtgenote van de president. Goed opletten dus want het werd af en toe razend ingewikkeld.

De bijdrage van Het Gelders Orkest was fantastisch. Niet alleen omdat het gewoon een zeer goed orkest is maar ook in deze setting werkte die samenwerking wonderwel. De zaal die gewoonlijk onderdak biedt aan de toeschouwers bleek een prachtige habitat voor de orkestleden die uit allerlei deuren opkwamen en weer afgingen, waarbij de afzonderlijke secties van het orkest op verschillende plaatsen in de zaal werden opgesteld.

Kester Freriks schrijft in de NRC dat de concertmeester van het HGO de verbinding tussen spelers en orkest verzorgde maar dat is mij grotendeels ontgaan. De muziekkeuze is mij in ieder geval buitengewoon goed bevallen, we kregen muziek voorgeschoteld van onder anderen Beethoven, Bach, Martinu en Debussy. Maar enige verbinding tussen muziek en tekst lag niet bepaald direct voor de hand.
Kester Freriks schreef in haar recensie ook dat het seksuele rollenspel uiteindelijk leidt tot de dood van de graaf. Laat ik nu iets heel anders gezien hebben! Als ik goed heb opgelet is de vrouw van de president door de graaf (op dat moment gespeeld door Wendell Jaspers) vergiftigd en is zij degene die sterft.

Al met al een niet zo sterke voorstelling naar mijn smaak. Wat wil Heiner Mueller hier eigenlijk mee zeggen? Dat we uiteindelijk als een stelletje sneue jaloerse bronstige dieren achter elkaar aan rennen om ons tien slagen in de rondte te neuken, onszelf wijsmakend dat we gevoelens hebben? Ik weet wel dat we heel vaak gevoelens veinzen waar het om belangen of nog ordinairder: nut of voordeel gaat. Maar om gevoelens nu helemaal weg te redeneren gaat me toch te ver.
En de verwarring over wie er nu eigenlijk dood is gegaan spreekt toch ook boekdelen. Desondanks was het een mooie en fascinerende voorstelling waarin Wendell Jaspers mij meer overtuigde dan haar tegenspeler en waar het HGO fantastisch 'acteerde'.

Bolkestein is weer eens boos

Ruim baan voor Bolkestein in de NRC van dit weekend zodat hij uit kan leggen dat de hele wereld samenspant tegen Israël en zich laat ringeloren door Arabische propaganda. De internationaalrechtelijke status van de westelijke Jordaan oever is dat deze eerst door Jordanië werd geannexeerd in 1948 en daarna door Israël in 1967 in beslag werd genomen. Dat gebied kan dus niet Palestijns worden genoemd, aldus Bolkestein, dat kan pas als er een tweestatenoplossing is bereikt. "Tot dan is het betwist gebied".

Tja, dat noem ik nog eens een schoolvoorbeeld van geschiedvervalsing. Op die westelijke Jordaanoever woonden destijds al eeuwenlang Palestijnen die door een pennenstreek zonder enige vorm van inspraak verdreven werden ten behoeve van een volk dat op basis van apocriefe geschriften een religieuze claim op dat stuk land legde. Van een volk was niet eens sprake, het ging om aanhangers van een geloof die zich, sinds zij uit Egypte werden verdreven, in de diaspora begaven tot zij op een onvoorstelbaar misdadige wijze in de Holocaust met vernietiging werden bedreigd. Het zware lot van de joden staat niet ter discussie, staat buiten kijf maar hun claim op een stuk grond is volslagen irrationeel. En laten we niet vergeten dat Israël mede mogelijk is gemaakt doordat velen in Europa de joden liever kwijt dan rijk waren na de Tweede Wereldoorlog (zie Ian Buruma in 1945).

Een één-staatoplossing vindt Bolkestein rampzalig want dat zou, "gezien de hoge Palestijnse vruchtbaarheid, het einde betekenen van de Joodse staat, tenminste indien het beginsel one man one vote in een eenheidsstaat zou gelden". Hier erkent Bolkestein dus dat er sprake is van een joodse staat en dat een één-staatoplossing alleen kans van slagen heeft wanneer afgezien wordt van de democratie.

Bolkestein lijkt een voorstander van een tweestatenoplossing ofschoon hij veel meer de indruk wekt dat hij liever zou zien dat al die Palestijnen opgenomen zouden worden in de Arabische schoot. Ze zijn met te weinigen om daar nu echt een probleem van te maken, meent Bolkestein. Ook hoor je hem met geen jota spreken over de manier waarop het Israëlisch beleid sinds Ariel Sharon er nu juist op gericht is een tweestatenoplossing voorgoed onmogelijk te maken door de illegale nederzettingenpolitiek. De VN is daar volkomen helder over, maar ook daar maakt Bolkestein geen gewag van.

Hij schermt met ongekend ruimhartige toezeggingen die Olmert in 2008 gedaan zou hebben, maar daar klopt helemaal niets van. Bolkestein weet dat ook, want hij schrijft: "Over aard en reikwijdte van Olmerts voorstel wordt getwist. Maar het is onmiskenbaar dat Israël toen bewoog". Ja, zo kan ik er ook nog wel een paar bedenken. Net als vele anderen noemt Bolkestein Israël een democratie maar ook dat waag ik te weerspreken. Israël is alleen democratisch voor joden en is inmiddels vrijwel geheel verworden tot een theocratie. Een theocratie verdraagt zich niet met democratie. Geen enkele theocratie.

Ik houd niet van complotdenkers en ik vind het ook beneden de statuur van Bolkestein om nu met zo'n wereldwijd anti-Israël-complot aan te komen zetten. Bollkestein neemt een loopje met de geschiedenis en kraamt gewoon onzin uit. Dat hij een groot vriend van Israël is weten we. Daar is niets mis mee. Maar hier laat hij zich gaan als de grumpy old man zoals we hem nu al een paar jaar kennen. Bolkestein betrekt loopgraven, daar is nog nooit een conflict mee opgelost.

Europa, hoe gaan we verder?

In de NRC twee pagina's voor Joschka Fischer en in de Volkskrant twee pagina's voor Lousewies van der Laan. Twee pleidooien voor een sterker Europa. Helaas niet de sterkste pleidooien vrees ik. Fischer stelt dat er drie keuzes zijn: we gaan terug (en nemen dan definitief afscheid van al onze verworvenheden, van onze welvaart en van een enigszins aanvaardbare positie op het wereldtoneel), we blijven staan waar we nu staan of we gaan vooruit (en kiezen dan voor de Verenigde Staten van Europa, zonder ooit op de USA te gaan lijken). Fischer stelt dat alleen de eerste en de derde optie reëel zijn en dat lijkt me terecht. Wat ik waardeer in de opstelling van Fischer is zijn heldere pleidooi voor een verdere integratie en dat dat op een of andere manier tot stand moet komen via de weg van een federalistische aanpak, lijkt mij onontkoombaar. Met hem ben ik ervan overtuigd dat zo'n federatie geenszins betekent dat de nationale verschillen moeten worden opgegeven. Hij bepleit een Europese Kamer waarin de nationale parlementen zitting krijgen maar dat lijkt mij een extra bestuurslaag met dito complicaties opleveren. Terecht waarschuwt hij voor politici die niet duidelijk zijn en hun electoraat probeer te bedienen door eurosceptische taal uit te slaan om de echte Eurohaters en populisten de wind uit de zeilen te nemen. Fischer: als je het beest gaat voederen, zal het je uiteindelijk verslinden.

Lousewies van der Laan komt met een soortgelijk pleidooi maar beperkt zich feitelijk tot de vaststelling dat het goed is dat Eurosceptici aan het huis staan te schudden omdat er wel degelijk het een en ander uit het lood hangt; en voorts dat we juist de discussie met die sceptici aan dienen te gaan. De verkiezingen dienen in haar ogen te gaan over: wonen we in een sterk of een zwak Europa en kiezen we voor logisch en democratisch of voor ondoorzichtig en verdeeld?
Dat mag allemaal kloppen maar helaas houdt haar betoog hier op. Ik had nou juist graag van haar gehoord welke maatregelen haar voor ogen staan om Europa dichter bij de burgers te brengen en hoe zij denkt de Europese burgers te kunnen overtuigen Europa te blijven steunen.

Met Fischer en van der Laan denk ik dat de Eurosceptici wel degelijk een boel kunnen afbreken en een desastreuze rol kunnen gaan spelen in de komende jaren. Het worden spannende tijden. Maar Europa is te belangrijk om verspeeld te worden. Mijn hoop is gericht op een federaal Europa met een sterk en vooral democratisch Europees Parlement en een heuse Europese regering op een klein aantal onontkoombare terreinen zoals buitenlands beleid, defensie, economie en financiën. Ophouden met de intergouvernementele illusie, daar worden alleen ego's gestreeld en dat is de slechtst denkbare basis voor een transparante democratie.

Europa slaagt alleen als we niet langer om de hete brij heen draaien en wanneer politici volkomen helder maken waar ze staan en zich niet als een populist gedragen wanneer ze met de mond belijden geen populist te willen zijn.

Zorg als winstmachine?

We geven met elkaar 73 miljard uit aan zorg. Dat geld wordt bijeengebracht door verplicht af te dragen zorgpremies, eigen risico en belastinggeld. U en ik betalen die zorg en we horen nu al decennia lang dat we de kosten van die zorg maar niet kunnen beheersen.
Ook hebben we allemaal wel voorbeelden van inefficiency van de zorg en nog onlangs lazen we in de NRC dat er enorme verschillen bestaan tussen behandelingskosten, afhankelijk van de plaats waar je je laat behandelen.

Nu wil minister Schippers van VGZ het mogelijk maken dat ook in de zorg winsten kunnen worden uitgekeerd aan de aandeelhouders. De argumentatie is dat de samenleving deze bedrijfstak niet onder controle krijgt en dat banken steeds huiveriger worden de rol van financier op zich te nemen. De zorg is dus aangewezen op private investors en die zijn alleen over te halen wanneer aan het einde van de rit winsten kunnen worden uitgekeerd. De minister stelt wel een paar voorwaarden:
* de aandeelhouder moet minstens drie jaar bij de onderneming betrokken zijn
* er moet minstens drie jaar op rij winst gemaakt zijn
* de kwaliteit van de zorg moet door de Inspectie goedgekeurd zijn
* het eigen vermogen moet minstens 20% van het balanstotaal vertegenwoordigen
* de onderneming krijgt geen staatssteun.

Het gaat hier om symboolwetgeving want de zorg is dermate complex dat het nu al mogelijk is om op tal van manieren winst uit te doen keren. Dus wat houdt ons tegen? Ik zou zeggen: het toestaan van winstuitkering in de zorg betekent afscheid nemen van wat tot nog toe de basis vormt van onze zorg en zorgverzekering, de solidariteit.

Bovendien geeft de overheid zichzelf hiermee een brevet van onvermogen: wij krijgen het niet voor elkaar, dus we moeten deze ontwikkeling wel toestaan. Ik stel daar tegenover dat er nog lang niet alles is gedaan om de kosten van de zorg daadwerkelijk te beheersen. Laten we eerst de maatschappen in de zorg maar eens afbreken en vervolgens daadwerkelijk iets doen aan de veel te machtige positie van de zorgverzekeraars en de farmaceutische industrie.

Winst uitkeren in de zorg betekent dat het geld dat u en ik er aan de voorkant in hebben gestopt, aan de achterkant uit weg gehaald wordt. Ik zie niet in dat daarmee de kosten van de zorg worden beheerst, integendeel. U en ik kunnen nul komma nul invloed uitoefenen op de zorg, we worden verplicht tot premieafdracht en eigen risico en we betalen ons scheel aan belastingen. Er zijn heel wat spelers die schathemeltje rijk worden in het zorgtraject: de zorgverzekeraar, de specialisten, raden van bestuur, raden van toezicht, hele hordes aan managers en zo voorts en straks kunnen we daar dus de zorgondernemer aan toevoegen. Wat heet? Die zorgondernemer is er allang. Ik durf wel te stellen dat de zorg een uiterst profijtelijke bedrijfstak is voor een hele grote groep actoren, behalve de patiënt. U en ik dus.

Ondraaglijk en uitzichtloos lijden: van lichaam of geest?

Als u belang hecht aan zelfbeschikkingsrecht, heeft u natuurlijk ook de recente publicaties over euthanasie voor psychiatrische patiënten gevolgd. Het is al jarenlang bekend dat er onder deze patiënten een grote behoefte bestaat aan het verkrijgen van toegang tot de wettelijke mogelijkheden voor euthanasie. Ook is bekend dat psychiaters doorgaans weinig tot geen mogelijkheid zien om hun medewerking te verlenen aan het effectueren van een doodswens van een bij hen onder behandeling zijnde patiënt. Die situatie leidt vaak tot jarenlange behandelingsrelaties tussen psychiater en patiënt waarin langlopende therapieën of de inzet van telkens weer nieuwere medicijnen de situatie van de patiënt beogen te verlichten. Velen van hen verdragen een dergelijk leven niet en geven te kennen uit te willen stappen. Ik begrijp dat dat voor een psychiater moeilijk is maar ben tevens van mening dat een dergelijke situatie voor zijn patiënt altijd nog veel moeilijker is. Als je geen toegang hebt tot de euthanasiewetgeving en je arts altijd nog wel een resterende behandelingsroute ziet, word je gedwongen te volharden in een leven dat je zelf als een marteling ervaart.

De Stichting Levenseindekliniek van de NVVE biedt zulke patiënten nu een uitweg. We lazen daarover recentelijk uitgebreid in de NRC, waarin een aan de SLK verbonden psychiater op een overigens integere wijze voorbeelden uit haar praktijk toelichtte. Een van die voorbeelden betrof een man die aangaf niet verder te kunnen leven wanneer hij niet meer zou kunnen/mogen werken. Vrijwel onmiddellijk na zijn pensionering werd hij door tussenkomst van de SLK geëuthanaseerd, waarbij de RTC regionale toetsingscommissie achteraf bepaalde dat deze euthanasie volgens de geldende procedures was uitgevoerd. Zelf had ik daarbij wel een ongemakkelijk gevoel: had die man niet gewoon onbezoldigd kunnen blijven werken bij zijn werkgever, die immers van zijn situatie op de hoogte was; was er geen mogelijkheid om door middel van specifiek vrijwilligerswerk inhoud aan zijn leven te geven; is er alles aan gedaan om hem in staat te stellen deze problematiek wel zelf op te lossen?  En zo voorts.

Boudewijn Chabot, zelf psychiater en tevens de man die aan de basis staat van de bestaande euthanasiewetgeving, zelf ook een enorm voorvechter van het zelfbeschikkingsrecht, komt in verweer tegen deze praktijk. Zijn argumentatie is helder en consistent: bij een lichamelijke oorzaak voor ondraaglijk en uitzichtloos lijden kan in beginsel elke specialist tot een toetsbaar en onafhankelijk oordeel komen. Bij een niet-lichamelijke oorzaak is er per definitie sprake van een psychiater-patiënt-behandelingsrelatie, een per definitie langdurige behandelingsrelatie die niet ten behoeve van een snelle toetsing kan worden overgenomen door een collega-psychiater. Toch is dat de praktijk en Chabot verzet zich daartegen.

De RTC spreekt van "zich ontwikkelende opvattingen over de wettelijke normen". Maar Chabot stelt terecht de vraag: wanneer hebben die ontwikkelingen dan plaatsgevonden en wie zijn bij die discussies betrokken? De noodklok die Chabot luidt komt natuurlijk ongelegen voor psychiatrische patiënten die nu via de SLK in aanmerking hopen te komen voor euthanasie. Maar zoals altijd het geval is wanneer Chabot spreekt, we dienen zijn opmerkingen wel ter harte te nemen. Het is vooral een ethisch vraagstuk dat de psychiatrie op moet pakken. Geen gemakkelijke materie, niet voor de psychiater maar zeker niet voor diens patiënt.

Als je grappig bent mag je alles zeggen?

Nog maar eens over de Franse cabaretier. Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe onze eigen grappenmakers daar over denken. In zijn column in de NRC van zaterdag 11 januari komt Youp niet verder dan "mijn fijnzinnige collega". Dat is toch wel een erg mager commentaar over zo'n brisant thema. Maar Youp brandt er kennelijk liever de vingers niet aan.

In dezelfde krant een stuk van de Franse schrijver Pascal Bruckner. Hij stelt dat, als je de humorist een verbod op legt, je hem juist in de kaart speelt. Je verschaft zijn (complot)theorieën daarmee een basis en hem publiciteit die hij niet verdient. Het is beter, aldus Bruckner, de boetes die hij krijgt zo hoog te maken dat je hem daarmee uitschakelt.

Wat een onzin, zou ik zo zeggen. Ook Bruckner vindt kennelijk dat Dieudonné uitgeschakeld dient te worden, wees daar dan helder over en neem die afschuwelijke maatregel van een publicatieverbod. De zaak is er ernstig genoeg voor. Nog even terug naar die zaak: Dieudonné en zijn fans zeggen dat het niet om joden gaat maar om het verderfelijke zionisme en in meer algemene zin om het verfoeilijke systeem. (Welk systeem doet er niet toe, ieder systeem is goed genoeg om geboycot te worden. Ook Dieudonné stelt daar trouwens niets tegenover, is mijn indruk)
Leg mij dan maar uit waarom je de shoa belachelijk moet maken en een jood de gaskamer moet toewensen als je bezwaar wil maken tegen het zionisme. Deze Dieudonné lijkt blijkens zijn uitlatingen een regelrechte racist die bol staat van de selectieve verontwaardiging. Dat neemt niet weg dat hij best grappig kan zijn maar dat is toch echt een te smalle basis om maar te kunnen zeggen wat je voor de kop komt. Het kan toch niet zo zijn dat hij gif mag uitsproeien alleen maar omdat hij grappig is en daar zijn beroep van gemaakt heeft?

Ogen dicht houden levert 9 ton op!

Sipko Schat werkte bij de RABO bank en was verantwoordelijk voor de afdeling die namens de bank de LIBOR rentetarieven manipuleerde. Aanvankelijk zat die club in the City maar gedurende de laatste jaren waarin de fraude werd gepleegd, zaten die jongens in hetzelfde gebouw als waar ook Sipko zelf resideerde.
Als gevolg van deze schandelijke, criminele affaire stapte de voorzitter van de raad van bestuur op, zonder ontslagvergoeding. Het enig juiste antwoord, zij het dat ik van mening ben dat zulke bestuurders strafrechtelijk vervolgd dienen te worden.
Sipko Schat vond dat hij best kon blijven zitten. Hij was wel verantwoordelijk voor die fraudeurs maar hij had er niet van geweten. Nee, logisch, hij heeft al die jaren lang zijn ogen stijf dicht gehouden. Dat stond kennelijk in zijn arbeidsovereenkomst. Maar het is natuurlijk een godsvergeten leugen!
Uiteindelijk besefte men bij de RABO dat het handhaven van Schat in de raad van bestuur geen al te beste reclame voor de onderneming was en men besloot afscheid van elkaar te nemen. Sipko Schat krijgt nu, als dank voor bewezen diensten, bijna negen ton aan ontslagvergoeding mee. Negen ton voor het dichthouden van de ogen. Begrijpt u het nog?
Bij de bank - die voor dit geintje al een boete kreeg van € 774 miljoen -  doen ze net alsof wij heel blij moeten zijn met deze regeling want onder normale condities zou Schat meer dan vijf miljoen hebben meegekregen.
En u realiseert zich toch wel dat u en ik, rekeninghouders bij de RABO-bank dat moeten betalen? Ik had me eigenlijk voorgenomen in 2014 geen naming en shaming meer op deze plek te plegen maar dat voornemen moet ik al weer heel snel laten varen.

Rare Rutte

Israël maakt een boel kabaal over Nederlandse bedrijven die zich terugtrekken uit samenwerkingsverbanden met Israëlische bedrijven die de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem faciliteren. Premier Rutte kronkelt zich in de meest vreemde bochten om toch maar te benadrukken dat Nederland Israël nog steeds heel lief vindt. En ofschoon Nederland formeel een ontmoedigingsbeleid ten aanzien van de illegale nederzettingen kent, durft Rutte zonder verdere toelichting te verklaren dat het besluit van PGGM om zich terug te trekken als investeerder in vijf Israëlische banken, niet past in dit ontmoedigingsbeleid.

Hoe pervers Israël wel niet is, kan niet beter worden geïllustreerd door het besluit dat de regering vrijdag jongstleden bekend maakte om ruim 1.400 woningen bij te gaan bouwen in de bezette gebieden. Israël heeft met de nederzettingen slechts één doel voor ogen: een tweestatenoplossing definitief onmogelijk maken. Dat er bij de stichting van de staat Israël destijds in 1948 meer dan zevenhonderdduizend Palestijnen het land uit werden geflikkerd is men daar allang vergeten.

En dit besluit tot uitbreiding maakte de regering bekend onmiddellijk nadat Kerry vertrokken was. Kerry was op bezoek in Israël vanwege de vredesonderhandelingen! En wat zegt de Israëlische ambassadeur in Nederland?: "Maar belangrijker vind ik dat bedrijven als PGGM en Vitens een verkeerd signaal afgeven met hun acties. De Amerikaanse minister van Buitenlandse zaken, John Kerry, doet zijn best het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen vlot te trekken. Een beroerde timing". Als je dit niet pervers kunt noemen, dan weet ik het niet meer.

Het gekrakeel van Israël over zich terugtrekkende Nederlandse bedrijven is grotesk en immoreel. Ze hebben ook nog het lef te stellen dat de kwestie van de nederzettingen thuishoort in de lopende vredesonderhandelingen. Maar Israël heeft tot nog toe alleen maar duidelijk gemaakt helemaal geen vrede te willen en is ook zeer beslist niet van plan Palestijnen ooit als gelijkwaardige burgers en landgenoten te willen beschouwen.

Ik hoop vurig dat Vitens, Haskoning en PGGM spoedig navolgers krijgen.

Duits recht doet pijn

De laatste nog levende Nederlandse oorlogsmisdadiger in Duitsland, Siert Bruins, is noch veroordeeld, noch vrijgesproken. Ik had verwacht dat hij zou worden vrijgesproken omdat er geen getuigen meer zijn die de ware toedracht kunnen onthullen en omdat Bruins volhoudt dat niet hij maar een collega Dijkema zou hebben omgebracht.

Maar de werkelijkheid is van een ongekend sinistere aard. In Duitsland is er pas sprake van moord als boosaardigheid (van de dader) kan worden bewezen en onderdeel van die boosaardigheid is argeloosheid bij het aanstaande slachtoffer.

Welnu, redeneren de Duitse rechters, toen Bruins uit zijn cel werd gehaald voor een autoritje en op een industrieterrein uit moest stappen, wist hij dat hij vermoord zou worden. Er was vanaf dat moment dus geen sprake meer van argeloosheid en dus ook niet van moord. Bruins kon nu alleen nog maar veroordeeld worden wegens doodslag maar daarvoor kent de Duitse wet wél een verjaring. En zo is het eind goed al goed voor Siert Bruins.

De door Bruins en zijn collega toegepaste methode was zeer populair onder de nazi's. Hans Fallada heeft er in zijn In mijn vreemde land een even prachtige als beklemmende beschrijving van gegeven. Hij werd zelf op zekere avond door twee bruinhemden op transport genomen, de auto stopte aan de rand van een bos en de beide nazi's stapten uit omdat ze nodig moesten pissen. Daarop stelden ze Fallada voor deze time-out ook maar even te benutten om te plassen want ze hadden nog een lange weg te gaan. Fallada realiseerde zich dat zijn laatste uur had geslagen, want zijn begeleiders zouden hem in de rug schieten en thuis vertellen dat de arrestant was neergeschoten bij een poging te vluchten. Hij weigert dan ook uit te stappen en vlak voordat de nazi's hem met geweld uit de auto willen trekken, wordt hij gered door de passerende dorpsdokter. De nazi's realiseren zich dat hun plannetje niet uitgevoerd kan worden en leveren de arrestant alsnog af bij de gevangenis. Het is er wel beter op geworden in Duitsland want die twee nazi's die Fallada om wilden brengen, zouden noch voor moord noch voor doodslag veroordeeld zijn geworden.

Deze uitspraak doet pijn en is aan gewone stervelingen zoals ik niet it te leggen. De rechters geloven niet dat Dijkema op de vlucht was neergeschoten - zoals Bruins beweert - en stellen vast dat er sprake was van een liquidatie maar omdat Dijkema kon weten dat hij geliquideerd zou worden mag het geen moord genoemd worden. Het is een afschuwelijk en vooral juridisch of legalistisch vonnis.

Hoe de rechters aannemelijk menen te maken dat zij in het hoofd kunnen kijken van iemand die in 1944 standrechtelijk werd geëxecuteerd is mij een raadsel. Naar verluidt is het lichaam van Dijkema gevonden terwijl hij een hand in zijn broekzak had. Dat lijkt nu niet direct de lichaamshouding die past bij iemand die weet dat hij gedood gaat worden. Maar ook wanneer die hand niet in de broekzak had gezeten is de uitspraak dat er geen sprake was van argeloosheid uiterst betwistbaar. Fallada liet zijn argeloosheid op het laatste moment varen, net op tijd. Dijkema had minder geluk en zijn moordenaars worden door Duitse rechters met rust gelaten. Dat doet pijn.

bron: NRC 9 jan 2014

Grenzen aan de vrijheid van meningsuiting?

Dieudonné en het quenelle-gebaar. U heeft er vast van gehoord. De Franse regering en in haar kielzog veel stadsbesturen in Frankrijk willen de voorstellingen van de half Bretonse en half Kameroense cabaretier gaan verbieden. De laatste stapt, terecht, naar de rechter.
Terecht omdat het verbieden van een theatervoorstelling wel het laatste is wat een democratisch bestel op haar geweten wil hebben. Dit is dus bij uitstek een maatregel die door de rechterlijke macht getoetst dient te worden.
In principe moet een cabaretier alles kunnen zeggen maar het gaat enorm schuren wanneer hij daarmee voeding geeft aan de gedachte dat bepaalde controversiële uitspraken dus wel gedaan mogen worden, en dus gedeeld en dus nagedaan mogen worden. Zie de walgelijke actie van de Franse voetballer Anelka, die schijnheilig meedoet wanneer de FIFA of de UEFA voorafgaand aan wedstrijden anti-racisme acties houdt maar er geen enkele moeite mee heeft om het quenelle-gebaar te maken in een bomvol stadion en vooral in het vizier van gretig registrerende tv-camera's.

Dieudonné maakt smakeloze grappen over de shoa en over gaskamers en hij schijnt er ook geen probleem in te zien het op te nemen voor holocaustontkenners. Maar de vrijheid van meningsuiting gaat niet over smaak. Ideaal zou zijn dat dit soort voorstellingen gewoon door kan gaan en dat het publiek wegblijft. Maar dat is helaas niet het geval. Ook in onze westerse samenlevingen zijn er genoeg mensen die racistisch en/of antisemitisch zijn en die maar wat graag komen kijken naar een "komiek" als Dieudonné. Een wrange naam, in dit verband.

Iedere beschaafde samenleving en iedere democratische samenleving verzet zich met alle middelen tegen racisme en antisemitisme. Artikel 1 van menig Grondwet en onlosmakelijk onderdeel van de internationale verklaring van de rechten van de mens.
Het is, althans wat mij betreft, een misverstand dat de vrijheid va meningsuiting grenzeloos zou zijn. Geen enkel recht is grenzeloos, ook het recht op vrijheid van godsdienst niet. Wie niet over de intellectuele vermogens beschikt dat in te zien, wie niet bereid is daarmee genoegen te nemen, die moet door de rechter gestopt worden.

Nu is het maar de vraag of dit theaterverbod juridisch te onderbouwen valt. Ik hoop in ieder geval dat dit tot aan de hoogste rechterlijke macht wordt uitgevochten. Het is ons wat waard. Als vurig pleitbezorger van de vrijheid van meningsuiting, vind ik dat Dieudonné de grenzen van die vrijheid wel heeft opgezocht. Ik beschouw het als een overwinning van de beschaving, wanneer de rechterlijke macht hem de microfoon en zijn publiek onthoudt. En als ik clubeigenaar was van de voetbalvereniging waar Anelka onder contract staat, zou ik hem zonder pardon op staande voet naar buiten schoppen.

Nog een laatste opmerkelijke quote, van Marine Le Pen, u weet wel, het politieke vriendinnetje van Wilders. Zij verklaart geschokt te zijn over de komiek om er meteen aan toe te voegen: "Ik kan niet oordelen over antisemitisme".

Nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever besmet

Het Israëlische bedrijf Mekorot onttrekt water uit Palestijns gebied en levert dat aan de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Nou ja, illegaal, dat vindt zo'n beetje de hele wereld behalve Israël zelf. Het Nederlandse waterbedrijf Vitens zegde een eerder aangegane samenwerking met Mekorot op, vanwege dat nederzettingen-aspect.

Om diezelfde reden besloot ook Royal Haskoning zich terug te trekken uit een waterzuiveringsproject in Oost-Jeruzalem. En nu heeft het PGGM zich in de rij gevoegd en zegt de samenwerking met een aantal Israëlische banken op die bij de nederzettingen financieel betrokken zijn.

Het is een goede zaak wanneer grote bedrijven en beleggers zich op deze wijze manifesteren. Natuurlijk kan het niet zo zijn dat zij zich voor ieder politiek karretje laten spannen maar de illegale Israëlische nederzettingen ontstijgen het niveau van een 'politiek karretje'. Vooral is het een goede zaak dat deze bedrijven zich niet verschuilen achter meer of minder formeel regeringsbeleid maar zich realiseren dat ze een eigen verantwoordelijkheid hebben.

Tegen het licht van de rede danst het stof van de geschiedenis

Ha, een nieuw jaar en de zon schijnt zowaar. Aanleiding genoeg om aan het begin van een nieuwe reeks gebeurtenissen en belevenissen enig optimisme uit te stralen. Dit wordt onder meer het jaar van de Europese verkiezingen en wie hier vaker langs komt weet hoe ik daar over denk. Wie daar optimistisch over wil zijn ontkomt niet aan de (zelf)beschuldiging van mateloze naïveteit maar dat deert me niet.
En ik ga het nog bonter maken want ik ga u hier niet vervelen met politieke beschouwingen maar ik prijs u een boek aan. Een boek van een conservatieve Euroscepticus die niet veel op heeft met mijn federale wensdromen.

Ik heb het hier over Dagboek van een landjonker van Benno Barnard. Naar mijn mening een van de beste schrijvers uit het contemporaine Nederlandse taalgebied. Schrijver van zulke schitterende regels als:

"Tegen het licht van de rede danst het stof van de geschiedenis".
"De wereld is een sterke indicatie dat God niet bestaat; het decolleté van Madame Valérie een sterke indicatie dat hij wel bestaat".
"De maatschappij is een sociaal contract tussen de doden, de levenden en de ongeborenen".
"Onze tolerantie jegens de intolerantie is dichtgeklapt als een wolfijzer. We zitten in de val en moeten nu onze eigen poot doorknagen".
"Een moslim is een reagens waarin een zekere dosis islam is gedruppeld. Maar welke stoffen mengen de omstandigheden daar weer doorheen? Ontploft het mengsel dan?"

En zo kan ik nog wel even doorgaan. De taalbeheersing van Barnard is ongekend, hij steekt Jeroen Brouwers naar de kroon en dat doet mij deugd want we hebben dringend behoefte aan mensen met zo'n prachtige taalgevoeligheid en -beheersing. Jeroen Brouwers is, zelfs als hij een matig boek schrijft, een genot om te lezen, een stilist van ongekend niveau. Ik stel vast, en dat niet voor het eerst, dat Benno Barnard evenzeer een genot is om te lezen. Maar behalve een voortreffelijk stilist vind ik Barnard ook vanwege zijn thematiek buitengewoon de moeite waard.

Barnard beschouwt zichzelf als een romantische dwaas, een conservatief die met lede ogen toeziet hoe de moderne mens zijn individuele geheugen inwisselt voor het collectieve digitale geheugen en hoe de uomo universale klakkeloos ingewisseld wordt voor de homo economicus (het thema ook van die voortreffelijke conference van Theo Maassen op Oudejaarsavond!).
Zijn dagboek aantekeningen gaan over België, Europa, over natiestaten en provincialisme en natuurlijk over taal en hoe ongekend slordig wij daar mee omgaan. Ik deel zijn Untergang des Abendlandes-stemming niet en ben ondanks alle scepsis veel positiever over de moderne samenleving dan Barnard, en zoals bekend ben ik een fervent voorstander van een verenigd Europa maar je kunt je eigen opvattingen niet beter scherpen dan aan de slijpsteen van je opponent.

En trouwens, wie een liefhebber van het perfide Albion is en wie daarnaast von Trotta (het districtshoofd uit Radetzkymars van Joseph Roth) als een van de favoriete personages uit de literatuur beschouwt, kan bij mij niet meer stuk! Zelfs zo'n secundair wezen als ondergetekende, kreeg een brok in de keel bij het lezen van de wederwaardigheden van von Trotta. En, nu ik het hier toch over Joseph Roth heb, ook Choinicki is zo'n onvergetelijk personage uit dezelfde roman. Lees dat boek toch nog eens, u doet uzelf tekort als u mijn raad niet opvolgt.

Dit alles doet meer ter zake dan u denkt. Benno Barnard geeft er in zijn literaire werk blijk van te denken en voelen in de traditie van de grote schrijvers uit het interbellum. Ja, hij is een nostalgicus en schrijft en denkt vooral door achterom te kijken. Terug naar onze gemeenschappelijke geschiedenis, terug naar het gezin waarin hij opgroeide, de normen en waarden die hij meekreeg ("Gun jullie kinderen toch enige liefdevolle repressie" schrijft hij ergens). Zodra hij om zich heen kijkt en een blik in de toekomst werpt, wordt het hem vaak droef te moede en wie zou willen ontkennen dat er alle aanleiding is tot grote zorgen? Dat ikzelf, anders dan Barnard, toch met de grootst mogelijke nieuwsgierigheid naar voren kijk, zal wel iets te maken hebben met de naïveteit waarmee ik dit stukje begon.

Genoeg van dit alles nu. Als u geïnteresseerd bent in de doden, de levenden en de ongeborenen mag u dit boek niet overslaan. Barnard is geen romancier en schrijft geen fictie. Waarom zou je ook als de waarneembare werkelijkheid al zo fascinerend en onweerstaanbaar is? Ik herhaal nog maar eens: Benno Barnard is een prachtig schrijver die ten onrechte door de vaderlandse literaire kritiek wordt veronachtzaamd. Ja, dat krijg je ervan als je niet meer in Nederland woont. Maar nu moeten wij het hier doen met pedanterikjes als Adriaan (vingertoppen tegen elkaar) van Dis of Tommy ("er gaat geen dag voorbij zonder dat ik aan de Tweede Wereldoorlog denk" -sic!) Wieringa of Neerlands meest overschatte schrijver Mulisch, om nog maar te zwijgen van die literaire uitbater AFTH. Zo, dit laatste moest er toch nog even uit.

Terug naar Barnard om dit stukje af te sluiten zoals het hoort. Deze loftuiting stroomt als vanzelf uit mijn pen ik heb zijn landjonkerbelevenissen nog niet half uit. U begrijpt waar ik de rest van deze dag mee bezig ben!