dinsdag 25 mei 2021

Neem de democratische rechtsstaat op in de Grondwet

 

In een helder artikel in de NRC van 20 mei bepleit hoogleraar mensenrechten Barbara Oomen het expliciet opnemen van de democratische rechtsstaat in de Grondwet. U denkt misschien: is dat nou zo belangrijk? Nou, toch wel. Momenteel staat nergens in de Grondwet dat Nederland een democratische rechtsstaat is. Democratie en rechtsstaat zijn bij ons niet los verkrijgbaar en dat vinden de meeste mensen vooralsnog wel zo prettig.

Maar nog belangrijker, aldus Oomen, biedt die extra bepaling een waarborg tegen het opheffen van de democratie, het schrappen van artikel 1 en waarborgt ze een onafhankelijke rechterlijke macht. De vraag is dan hoe zo'n bepaling nul - want het is de bedoeling dat de Grondwet begint met de nieuwe tekst - eruit zou moeten zien.

Al in 2010 stelde de Staatscommissie Grondwet voor de volgende drieledige tekst te gebruiken:
1. Nederland is een democratische rechtsstaat
2. De overheid eerbiedigt en waarborgt de menselijke waardigheid, de grondrechten en de fundamentele rechtsbeginselen
3. Openbaar gezag wordt alleen uitgeoefend krachtens de Grondwet of de wet.

Vraag me niet waarom, maar deze tekst is in de tussenliggende jaren gesneuveld. Demissionair minister Ollongren heeft nu een wetsvoorstel ingediend waarbij artikel nul uit slechts één korte zin bestaat: "De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat". Onder het motto "iets is beter dan niets" kan ik zo'n tekst alleen maar verwelkomen. Laten we hopen dat de Grondwet inderdaad in deze zin kan worden aangepast want een wijziging in de Grondwet is geen eenvoudige aangelegenheid. Ben benieuwd of er nog parlementsleden zijn die zich tegen dit wijzigingsvoorstel menen te moeten verzetten.

Geen opmerkingen: