Ons laatste bezoek hier aan een van de podia voor de Grote Oorlog (vergeet niet het Franse front, lees er Céline maar op na, enkele jaren terug waren we nog in Verdun en Douaumont) was aan het Deutscher Soldatenfriedhof in Vladslo. Een oorlogskerkhof dat vooral bekend is geworden van de beeldengroep van Käthe Kollwitz, het treurende ouderpaar. Kollwitz vervaardigde deze beelden nadat haar zoon Peter in de Grote Oorlog was omgekomen op 23 oktober 1914.
Deze twee beelden zijn werkelijk verbluffend vanwege hun eenvoud en enorme zeggingskracht. En bedenk daarbij dat hun zoon Peter begraven ligt aan de voet van deze twee beelden. Kijk naar de oogopslag van de vader, de armen stijf over elkaar geslagen, de lippen gesloten, woorden hebben hun zin allang verloren maar kijk naar die ogen, je voelt het intense verdriet van een ouderpaar dat zojuist hun zoon naar een veel te vroeg graf heeft gebracht. Was dat maar zo, de zoon stierf op het slagveld. De moeder buigt deemoedig het hoofd, tranen heeft ze niet meer, woorden evenmin. Wat een indrukwekkende sculptuur is dit en wat staan die beide beelden hier prachtig op deze begraafplaats. Naar ik begreep heeft haar kleinzoon geprobeerd de originele beelden naar Berlijn te brengen en dan zouden er op deze begraafplaats replica's komen te staan. Dat voorstel heeft België afgewezen en dat lijkt me volledig terecht. Hier ligt de zoon begraven, hier horen die beelden!
De begraafplaats zelf is buitengewoon sereen en sober. En ligt in een loofbomenbos. Nadeel daarvan is dat alle stenen waarop telkens twintig namen, rangen en sterfdatums vermeld staan nogal beslagen zijn met mos en algen. Nog even en de namen zijn niet meer te lezen. Ook de beelden van Käthe Kollwotz zijn al behoorlijk aangetast door de hoge luchtvochtigheid en organismen die zich in de ruwe steen gemakkelijk vastzetten.
Waar de Commonwealth vooral de nadruk legde op god - het leek erop alsof men voetstoots aannam dat al die jongens en mannen in god geloofden - de Duitsers legden de nadruk op de heldendood voor het vaderland. Maar hoe het ook zij, ook deze begraafplaats is niet alleen stilmakend en sereen maar even zo indrukwekkend in al haar eenvoud. En niet in de laatste plaats dankzij die prachtige beelden van Käthe Kollwitz!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten