In een groot artikel in de NRC van vandaag wordt aandacht geschonken aan de groeiende populariteit van Stalin, het merk 'Stalin'. Misschien is het goed wat licht te werpen op enkele historische feiten. Timothy Snyder heeft in zijn indrukwekkende studie Bloedlanden een opsomming gegeven van het totaal aantal doden in de Baltische Staten, Oekraïne en Polen ten tijde van de tweede wereldoorlog. Hij komt met een voorzichtige schatting op 14 miljoen doden, voor rekening van de Duitsers en de Russen, voor rekening van Stalin en Hitler.
Niet inbegrepen in dit onvoorstelbare getal van 14 miljoen doden:
- de mensen die door zware arbeid of ziekte zijn omgekomen in concentratiekampen
- de mensen die omkwamen tijdens deportaties of evacuaties
- de mensen die stierven als dwangarbeider
- de mensen die omkwamen van de honger als gevolg van de oorlog
- mensen die omkwamen bij bombardementen
- de soldaten die stierven op de slagvelden van de Tweede Wereldoorlog.
De destalinisatie is destijds ingezet door Chroetsjov, het was de enige manier om zichzelf te kunnen profileren als de nieuwe sterke man in het eindeloze en mateloze Rusland, of beter gezegd de USSR. Maar de Rus is hevig in de war geraakt sinds de glasnost en perestroika van Gorbatsjov en ziet nu nagenoeg willoos toe hoe Poetin alle democratische instituties ontmantelt. De Russisch orthodoxe kerk ziet haar macht in snel tempo toenemen (denk aan de reacties op Pussy Riot) en de herwaardering van Stalin blijft niet langer beperkt tot verstokte communisten.
Stalin was een minstens even grote schurk als Hitler, zo niet een veel grotere. Het grote experiment der bolsjewieken werd al gauw een dekmantel voor een ongeëvenaarde uitbarsting van georganiseerde paranoia, de grote valkuil van iedere één-partij-ideologie. Het is een veeg teken dat de Russen zich kennelijk zo gemakkelijk ontdoen van hun eigen geschiedenis. Het is als omkijken door een zonnebril, de helft van het licht wordt weggefilterd. Wat je ooit leren kon, sijpelt langzaam maar zeker weg uit je kennisreservoir. Een paar corrigerende geschiedenisboeken doen de rest. Het is niet slechts een veeg teken, het is beangstigend.
bron: NRC
5 opmerkingen:
Tijdens de Nederlands les leer je dat de karakters in literatuur niet "flat" moeten zijn. In de wereldgeschiedenis blijken echter personages als Hitler, Stalin en Berlusconi of Wilders echte "flat"-characters.
Hoe is het toch mogelijk? Is het onze eigen behoefte die dit mogelijk maakt?
Het volk krijgt de leider die het verdient. Ik heb de Russische ziel niet bestudeerd maar de samenlevingbrede reactie op Pussy Riot is verontrustend. Patriarch Kiril is een groteske figuur die vooral van Rolexhorloges schijnt te houden. De kongsi tussen Poetin en de Russisch orthodoxe kerk is kennelijk een variant op adel en clerus uit de Middeleeuwen.
Politiek lijkt een invulling van de toenemende entropie.
We kunnen de toenemende entropie hoogstens plaatselijk wat vertragen, met als gevolg dat het elders sneller gaat.
Een stoïcijns levensgevoel is weer gepast.
Dat laatste ben ik sowieso met je eens mits dat maar niet ontaardt in: "het zal mijn tijd wel duren". Het om zeep helpen van democratische instituties zoals Poetin nu doet maakt uiteindelijk ook een stoïcijnse levenshouding onmogelijk.
In het voorwoord van het verzamelde werk van Epictetus, werd beweerd dat de "echte" stoïcijnse levenshouding actief zou zijn. Dat is een beetje de no true scotsman fallacy. Ik denk dat het per persoon verschilt.
Een reactie posten