donderdag 22 november 2018

Bellingcat, fenomeen of fake?


Ik heb de laatste weken aardig wat documentaires bekeken over Deep Fake (bekijk de VPRO-documentaire Deep Fake Video hier) en Bellingcat (bekijk de IDFA documentaire Bellingcat - Truth in a post-truth-world hier)

We gaan bijzondere tijden tegemoet wanneer het steeds moeilijker zal blijken te zijn waarheid van fictie te onderscheiden. De moderne manipulatietechnieken zijn vrijwel onbegrensd en dat is een beangstigende constatering.


Ook heb ik de kritiek op Bellingcat tot me genomen, u kunt ze zelf lezen, bijvoorbeeld hier of op deze plek. Het is van het grootste belang dat we voortdurend kritisch blijven kijken naar alle vormen van journalistiek onderzoek, ook dat van Bellingcat. Wat mij aan Bellingcat zo enorm bevalt is dat hun werkwijze volkomen transparant is en dat zij gebruik maken van open source informatie. U en ik zouden die informatie bij wijze van spreken ook kunnen achterhalen. Bovendien spant Bellingcat zich in om de op de achterhaalde informatie goed te documenteren en op te slaan.


Niet iedereen is een potentiële onderzoeksjournalist. U en ik behoren vermoedelijk niet tot die beroepsgroep. Het is niet zomaar gedaan om locaties en personen die gekoppeld kunnen worden aan incidenten en misdaden te achterhalen. De documentaire Truth in a post-truth world heeft mij echter volledig overtuigd. Wat niet wegneemt dat ook de bevindingen van Bellingcat aan strenge kwaliteitseisen moeten worden getoetst.


Het geschrijf van Joost Niemoller overtuigt mij geenszins maar dat wist ik al. Niet bepaald een journalist die men serieus zou moeten nemen. Ook zou ik niet weten waarom wij de Russen op hun woord zouden moeten geloven. De bewijslast die door Bellingcat is verzameld is volstrekt overtuigend en vooralsnog onweerlegbaar. Dat geldt zeker ook voor het speurwerk van Bellingcat inzake de Skripal vergiftigingszaak.


Het geeft mij in ieder geval een geruststellend gevoel dat er onderzoeksjournalistiek als dat van Bellingcat bestaat. Je kunt proberen de afzonderlijke journalisten van Bellingcat in diskrediet te brengen (ja, Higgins was ooit werkloos en ja, Timmi Allen heeft destijds voor de Stasi gewerkt) maar dat zijn de gebruikelijke manieren om mensen als marginaal en onbetrouwbaar weg te zetten. Ik zou zeggen, kijk naar de zaak en kijk naar het materiaal dat Bellingcat verzamelt en dan is helder welke positie je kiest.

Geen opmerkingen: