Het kapitalisme heeft de ambitie te verdelen tussen soorten en ondersoorten. Die ondersoort is wat we de neger noemen. Aan het woord in een groot artikel in de NRC van 11 december is Professor Achille Mbembe, verbonden aan het Wits Institue for social and economisc research aan de University of Witwatersrand in Johannesberg.
Die neger kan staan voor joden, Arabieren, zigeuners of negers. En John Lennon en Yoko Ono zongen al eens A woman is the nigger of the world. Mbembe geeft aan dat er nog maar weinig mensen zijn die heel hun leven op dezelfde plaats zijn gebleven. Over vijftig jaar zal de meerderheid van de wereldbevolking onder achttien jaar een Afrikaan zijn. Het Westen zakt weg in een demografische neergang. In de tijd van het kolonialisme trokken de Europeanen oost- en zuidwaarts en nu komt er een tegengestelde beweging op gang.
Het slechtste dat kan gebeuren is dat de witte en de zwarte mens niet meer met elkaar in gesprek blijven, aldus Mbembe. Zuid Afrika is het enige land waar zwarten substantiële macht hebben over een witte minderheid. Als Zuid Afrika erin slaagt de economie te hervormen, eigendomsrechten te geven aan de krottenbewoners en zorgt voor goed onderwijs, dan zou Zuid Afrika de eerste democratie zijn die het rassenvraagstuk op weet te lossen.
Ik kan niet oordelen over Zuid Afrika. Als ik mijn mening baseer op wat ik in de Westerse media verneem, dan is het maar de vraag of de droom van Mbembe verwezenlijkt kan worden. De ANC-politici zijn door en door corrupt en het ziet er niet naar uit dat de positie van de krottenbewoners verbeterd wordt, dat er onderwijs voor iedereen komt, dat wit en zwart met elkaar in gesprek blijven.
Interessanter nog is wat Mbembe over Europa zegt: "Europa is moe, uitgeput, zelfvoldaan. Europa heeft alle existentiële genoegens bereikt waar de rest van de mensheid enkel naar kan streven. Europa draait om zijn eigen as en is niet bereid verantwoordelijkheid te nemen voor de toekomst van deze tijd. Europa gelooft dat het mogelijk is voor zichzelf een sanctuarium te bouwen terwijl het elders chaos creëert. Kijk maar eens in Nigeria waar de Britten meer dan vijftig jaar olie hebben gewonnen in een omgeving waar mensen ooit duurzame levens hadden. De olie heeft die omgeving vernietigd. Ieder jaar is het bedrag dat illegaal uit Afrika wordt weggesluisd tien of vijftien keer zo groot als wat er aan ontwikkelingsgeld wordt besteed. Op dat geld draait de Londense City".
"In plaats van gezamenlijk aan een nieuwe modern mondiaal bestuur te werken, bouwen (jullie) muren en hekken en komen met draconische immigratiewetten. Maar (jullie) stevenen af op een grote ramp. Gebruik je kennis en kunde voor verantwoordelijk leiderschap. De overtuiging dat er buiten (jullie) muren andere wetten gelden dan daarbinnen zal als een boemerang werken. Het zal ontploffen binnen je eigen muren".
We doen er goed aan ons deze kritiek aan te trekken. Mbembe heeft het natuurlijk bij het rechte eind. Maar de Europese politici spannen zich in om met steeds rechtsere praat de extremere politici de wind uit de zeilen te nemen. Wij lijken de stem van het volk als een soort heiligdom te beschouwen en hijsen politici die naar het volk luisteren op het schild en zijn bereid hen staatsmacht te verlenen.
Een grotere fout kunnen we niet begaan. Het volk is geen boven alle kritiek verheven entiteit. Integendeel. Verantwoordelijk leiderschap vereist visie, prudentie, terughoudendheid, matiging en vooral solidariteit. Alle ruimte bieden aan het volk dat zich geen millimeter voor geschiedenis interesseert is wel het domste wat je ooit kunt doen, het oliedomste!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten