Natural Light is een film van de Hongaarse cineast Dénes Nagy. De film is gebaseerd op een roman met dezelfde titel van Pál Závada. Het is een oorlogsfilm waarin wordt verteld hoe de Hongaren in de Tweede Wereldoorlog vochten aan de zijde van de Duitsers. In de roman en film maken de Hongaren jacht op partizanen die zich bossen schuil houden en van daaruit hun sabotage-acties uitvoeren. We volgen in deze rustig en kalm gefilmde oorlogsfilm vooral korporaal Semetka, gespeeld door Ferenc Szabó. Opmerkelijk is dat deze Szabó geen professioneel acteur maar een gewone boer is. Hij zet een werkelijk sublieme rol neer.
Semetka probeert in die afschuwelijke oorlog zijn gevoel voor medemenselijkheid levend te houden. Dat lukt hem ook wanneer hij in situaties terecht komt die hij helemaal zelf beheerst. Prachtig is de scene waarin hij in een moeras, waar hij even pauzeert om een sigaret te roken, opeens in de ogen van een partizaan kijkt die zich net onder de oppervlakte van het water schuil houdt, alleen de ogen, neus en mond komen boven het water uit. De beide mannen kijken elkaar seconden lang in volledige stilte aan en dan draait Semetka zich om en loopt verder.
Maar Semetka betaalt een hoge prijs voor zijn medemenselijkheid. Geestelijk lijkt hij al gestorven en hij gaat als een zombie door het leven, zowel als soldaat in het Hongaarse leger dat wreedheden tegenover de Russen begaat maar ook als burger wanneer hij twee weken met verlof wordt gestuurd. Hij is slechts korporaal en kan in die oorlogshandelingen geen enkele beslissing nemen - als hij al eens een beslissing neemt, worden die geregeld overruled - en daarmee verliest hij ook de grip op zijn eigen bestaan. Aan het einde van de film begaan de Hongaren een afschuwelijke misdaad tegen de boerenbevolking van een klein dorpje, Semetka slaat het gade en vertoont geen enkele reactie of emotie. Maar we zijn dan allang gewend aan die blik in zijn ogen waarvan we weten: deze mens heeft zijn menselijkheid nog niet afgelegd. Semetka dwingt respect, bewondering en diep mededogen af. Wat een schitterende rol!
De film heet Natural Light omdat, aldus de cineast, alleen in natuurlijk licht de mens zich laat zien zoals hij werkelijk is. Ik heb zelden een oorlogsfilm gezien die zo rustig en kalm, traag bijna, werd gefilmd. Maar juist daardoor maakt deze film diepe indruk. Zeer de moeite waard!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten